Wuyi Çayı Nedir, Faydaları Nelerdir?

Eşsiz bir ortamda yetişen çay yapraklarından elde edilen wuyi çayı, yeşil çay ile siyah çayın özelliklerini barındırır. En ünlü diyet çaylarından biridir.

Çin’in en değerli çayları arasında sayılan geleneksel wuyi çayı, Fujian eyaletinde bulunan Wu Yi Dağları’nın eşsiz doğal ortamında yetişir. Bir çeşit “oolong” çayı olan wuyi, Uzakdoğu’da geleneksel tıp alanında yıllardır kullanılırken, sosyal ortamların da nadide içeceklerinden biridir. Uzakdoğu kültürünün prestijli çayları arasında gösterilir. Adını pek duymadığımız ve çoğumuzun tadını bilmediği wuyi çayı denemeye değer!

Wuyi Çayı Nedir?

Wuyi çayı (Wu Yi), geçmişte “Bohea" adıyla bilinen bir çay türüdür. “Kaya çayı” (yancha) olarak da adlandırılır. Çin’in güneydoğusundaki Fujian kentinin kuzeyinde bulunan Wu Yi Dağları'nda (Wuyishan) yetişir. Bu dağdan elde edilen siyah ve oolong çayların bir türüdür. Sadece bu bölgede yetiştirilen çay, “otantik wuyi çayı” olarak kabul edilir. Wu Yi bölgesinde “lapsang souchong” ve “Da Hong Pao” gibi bir dizi pahalı çaylar üretilir. Çayın kaynağı, birçok Çin çayının temelini oluşturan “Camellia Sinensis” bitkisidir.

Wu Yi Dağları kayalıklarında mineral bakımından zengin toprakta yetiştirilen wuyi çayı, son derece değerlidir. Bu tür kayalık arazilere özgü bir çay olduğu için elde edilmesi ve üretilmesi zorlu ve maliyetli bir çaydır. Tamamen elle toplanır ve işlenir. Yapraklar doğal ortamda kurutulmaya bırakılır. Karmaşık büyüme ve hasat süreçleri zaman alıcıdır. Bu sebeple diğer çay türlerinden daha pahalıdır. Eski çay çalıları yapraklarından elde edilen wuyi çayı türü, az miktarda üretilir ve daha pahalıdır. Bölgedeki alçak irtifalarda yetiştirilen ticari wuyi çayı, piyasada daha yaygındır. 

Tadını kayalıklardan alır. Erozyon nedeniyle, dağlardan gelen mineral bakımından zengin özler, yağmur suyuyla aşağı akar ve kırmızı toprak tarafından emilir. Bölgeye özgü lokasyonda kayalar arasında, zengin mineralli toprakta yetiştiği için “kaya çayı” adını almıştır.

Wuyi çayı, damakta serinletici bir lezzet bırakır. Karakteristik dumansı bir tada sahiptirler. Çiçekli, yumuşak, hafif, pürüzsüz ve tatlı bir aroması vardır. Dolgun ve güçlü bir çay türüdür. Hiç denemeyen yeni başlayanlar için tadı genellikle yeşil çay ve siyah çayın tadı arasında tanımlanır.

Wuyi çayları genellikle koyudur. Siyah çay ve koyu renkli oolong çayları arasında bir koyuluktadır. Tipik olarak ince şeritler halinde bükülmüş şekildedirler. Wuyi çay türlerinin kokuları, tatları ve renkleri; uygulanan ateşli işlem seviyesine göre farklılık gösterir.

Wuyi, benzersiz bir şekilde yetiştirilen eşsiz bir yarı fermente çaydır. Yarı oksitlenmiş bir çaydır; yani çay yaprakları toplandıktan sonra kısmen oksitlenmesine izin verilmiştir. Fermente edilmemiş yeşil çay ile tamamen fermente edilmiş siyah çay arasında bir fermantasyon işlemine tabi tutulur. Bu nedenle wuyi çayı, hem yeşil hem de siyah çayın özelliklerini barındırır. Fermantasyon seviyesi, çayın yoğunluğunu ve tadını etkiler.

Wuyi çayı, hafif ve orta derecede kafein içerebilir. Kafein seviyeleri, birçok faktöre bağlıdır. Özellikle de çay yüksek miktarda tomurcuk ve genç sürgün içeriyorsa daha fazla kafein içerir.

Wuyi Çayının Faydaları Nelerdir?

Wuyi çayı, vücudun enerjisini artırarak, metabolizmayı düzenleyen bir çay türüdür. Yemeklerden sonra ideal bir içecektir. Zihinsel uyanıklığı ve iştahı artırdığı, vücutta yağ seviyelerini düşürdüğü belirtiliyor.

Bilimsel olarak kanıtlanmış sağlık yararları vardır. Çayın kolesterolün olumsuz etkisini azalttığı, kansere karşı koruduğu, kemikleri güçlendirdiği, plak oluşumu ve çürüğe karşı dişleri koruduğu belirlenmiştir.

Yüzlerce yıldır geleneksel Çin tıbbında kullanılmıştır. Mineraller, vitaminler, antioksidanlar, aminoasitler ve kafein açısından zengindir. Tüm bu bileşenler insan sağlığına faydalar sunar.

Wuyi çay formlarının olası ve potansiyel faydaları şunlardır;

• “Polifenol” adı verilen doğal bir madde içeren wuyi çayı, metabolizmayı hızlandırarak, daha hızlı yağ yakar ve doğal kilo vermeyi sağlar.
• Polifenoller, vücut yağlarını yakan ve organizmaları yok eden enzimleri uyarır. Sağlıklı bir diyet ve egzersiz ile birlikte kilo vermeye destek olur.
• Günlük olarak wuyi çayı içmek; hazımsızlık, sindirim ve bağırsak problemlerine karşı etkilidir.
• Çaydaki kafein ve antioksidanlar, metabolizmayı hızlandırmaya yardımcı olur. Yani yiyecekleri daha hızlı sindirmeyi destekler.
• Kilo vermeye yardımcı olur. Sağlıklı bir metabolizma, midenin yiyecekleri daha hızlı parçalamasını sağlar. Ayrıca, sindirim sistemi boyunca hareket etmesini destekler. Böylece yağ elimine edilirken, sadece besleyici elementler emilir.
• Asit, reflü ve mide ağrılarını azaltmaya yardımcı olur, bağırsak tahrişleri ve kabızlılığa karşı etkilidir.
• Polifenoller, mineraller ve vitaminler bakımından zengin olan wuyi çayı, bağışıklık sistemini güçlendirir. Böylece çeşitli hastalıkları önler veya iyileşme sürecini hızlandırır.
• Enfeksiyon ve inflamasyonun neden olduğu hastalıkların önlenmesine yardımcı olabilir.
• Çaydaki kafein, kahvedeki kafeinden farklı bir işlev görür. Kısa sürede ani enerji patlaması yerine kan akışına yavaş yavaş yayılır ve böylece daha uzun enerji sağlar.
• Çaydaki “L-teanin” maddesi, duyuları rahatlatmak ve sinirleri yatıştırmaktan sorumlu bir aminoasittir. Bu yüzden stresli anlarda uyarılmayı ve zihinsel odaklanmayı destekler.
• Wuyi çayında bulunan antioksidanlar, kötü kolesterol seviyelerini düşürerek, atardamarları sertleştirir. Genel kalp sağlığını iyileştirerek, kalp hastalıkları ve felç risklerini azaltır. 
• Yüksek tansiyonu azaltmaya yardımcı olur; ayrıca, doğal olarak tatlı olduğu için sağlıksız şeker tüketilmesine ihtiyaç bırakmaz. Aynı zamanda Tip-2 diyabetin etkilerini azaltmak için tamamlayıcı rol oynar.
• Kalsiyum ve florit içeriğinden dolayı kemik ve diş sağlığını destekler. Dişlerde plak oluşunu ve çürümeyi azaltır.
• D etkisi ile enfeksiyon ve hastalığa neden olan toksinlerin vücuttan atılmasına yardımcı olur. 
• Çaydaki antioksidanlar, serbest radikallerle ve çevre kirliliği gibi nedenlerle vücuda giren zararlı maddelerle savaşır. Serbest radikaller kanser tümörlerinin büyümesine ve yayılmasına neden olabilmektedir.
• Beslenme kontrolü amacı için mükemmel bir içecek olarak görülür.

Wuyi Çayının Yan Etkileri Nelerdir?

Her ne kadar wuyi çaylarının birçok faydası olsa da kalp atış hızını ve kan basıncını artırabilen kafein içeriğine dikkat etmek gerekir. Bununla birlikte kafein miktarı kahveden daha düşüktür.

Wuyi çayı;

• Akşamları tüketildiğinde uyku düzenini olumsuz etkileyebilir.
• Diüretik etkileri ve midede yan etkileri olabileceği belirtiliyor. Bu yüzden aç karna içilmemesi tavsiye edilmektedir.
• Kafeine duyarlı kişilerde baş ağrısı, ajitasyon, sinirlilik, kalp çarpıntısı, uyku düzensizliği ve uykusuzluk gibi sorunlara sebep olabilir.
• Bazıları kişilerde kafein, mide problemlerine, bağırsak ve cilt tahrişine neden olan alerjik bir reaksiyonu tetikleyebilmektedir.
• Hamile ve emziren kadınların doktor tavsiyesi ile tüketmesi tavsiye edilmektedir.

Not: Wuyi çayının, kahvaltı ve öğle yemeğinden 30 dakika sonra içilmesi öneriliyor!

Wuyi Çayı Nasıl Hazırlanır?

Wuyi çayını hazırlamak için bazı teknikler bulunuyor. Genel olarak Çin çaylarının demleme yöntemleri kullanılır.

Çayı hazırlamak için şu yöntem yaygındır;

• Yaklaşık 90 derece sıcaklıkta 250 ml su hazırlayın.
• Suyun üzerine 1 ila 2 çay kaşığı wuyi çayı ekleyin.
• 3 ila 5 dakika demlenmesini bekleyin.
• Süzerek çayı fincana alın.
• Çay yaprakları, birkaç kez demlenebilir.

Wuyi Çaylarının Çeşitleri

Wu Yi Dağları’ndan yetişen wuyi çayları çeşitlere ve yetiştiği bölgelere göre sınıflara ayrılır.

Wuyi çayı çeşitleri şunlardır;

• Bai Ji Guan çayı,
• Da Hong Pao çayı,
• Rou Gui çayı,
• Shui Jin Gui çayı,
• Shui Xian çayı,
• Tieluohan çayı…

Wuyi çayları ayrıca, çay bitkilerinin büyüdüğü yere göre de sınıflandırılabilir;

Zhengyan / Wuyi otantik çay: Bu çay, Wu Yi Dağları'nın merkezinde resmi Wu Yi oolong çay yetiştirme bölgesinde elde edilir. Burada üretilen çaylar en iyi kaliteye sahiptir.

Zhouyan / Wu Yi kayalık çayı: Resmi bölgeden uzakta ve çeşitli akarsu kıyılarında yetişir; orta kalitede bir çaydır.

Banyan / Wu Yi yarı kayalık çayı: Wu Yi tepelerinin periferik alanlarında yetişen çaydır; çok kaliteli bir çay türüdür.

Wuyi Çayı Hakkında Faydalı Bilgiler

• Dünyanın en pahallı çayı olarak bilinen efsane ”Da-Hong Pao” çayı, tür olarak da “Wuyi Yan” çay ailesinin bir üyesidir. Wuyi çayı da, oolong çayları türlerinden biridir.
• Dünyanın en pahalı çayları olarak bilinen Da Hong Pao, Rou Gui, Shui Xian ve Tieluohan çaylarından sonra en popüler çay, wuyi çayıdır.
• Wuyi çaylarının anavatanı olan Wu Yi Dağları, Çin'in Fujian eyaletine bağlı Wuyishan kenti ile Jiangxi eyaletine bağlı Wuyishan kasabası arasında yer almaktadır.
• Wu Yi Dağları, bölgenin en popüler dağlarından biridir. Bu bozulmamış alan, mükemmel bir doğal ortamdır; çay tarımı ve üretimi için elverişli bir iklime sahiptir.
• Wu Yi Dağları'nın eşsiz koşulları çay yetiştirmek için mükemmel olarak kabul edilir.
• Fujian eyaleti, tarihsel olarak dünya çapında en büyük çay üretim merkezlerinden biri olmuştur.
• Wuyi çayı ilk olarak Fujian eyaletinde 15. yüzyılda üretilmiştir.
• 16. yüzyılda Wu Yi'deki çiftçiler, genellikle Budist veya Taocu manastırların sahip olduğu mülklerde çay yetiştirmeye başlamıştır.
• Çin Ming Hanedanlığı döneminde (1368 - 1644) rahipler, wuyi çayının rengini ve tadını zenginleştiren “tava ateşleme” yöntemlerini kullanarak yarı oksidasyon tekniklerini geliştirmiştir.
• 18'inci yüzyılda Fujian eyaletinden göçen bazı insanlar Tayvan adasına yerleşmiş ve wuyi çayını üretmek için kendi tekniklerini geliştirmişlerdir.
• Tayvan, wuyi çayı yetiştirmek için ideal koşullara sahiptir. Bu yüzden dünyanın en iyi wuyi çaylarından bazıları Tayvan'da yetişir.
• Wuyi çayı birçok Asya ülkesinde popülerdir. Hatta Asyalılara özgü “zayıf fiziki görünüm” ile wuyi çayı tüketimi arasında bağlantı kurulur.
• Wuyi çaylarının çalıları, kayalar arasındaki boşluklarda ve çukurlarda yetişir.
• Yaklaşık 70 kilometrekarelik Wu Yi Dağları’nda bulunan kayalardan çeşitli çaylar elde edilir. Bu tür çaylara “Wuyi kayaları” anlamındaki “Wuyi yan” çayları adı verilir.
• “Narcissus wuyi” adı verilen çay türü, Çin’in en güzel çaylarından biri olarak bilinir. Çay, Wu Yi Dağı’ndan elde edilmekle birlikte ilk adı Yunan miti Narcissus’tan gelmektedir.