Makaleler

CUV (Crossover) Nedir? (Tarihi, Özellikleri)

Yazar: Uğur Eskier

Crossover araçlar; SUV, cip ve otomobil karışımı yeni nesil bir araç ırkıdır. Son 10 yılda popülerliği artan CUV’lar birçok araca alternatif hale geldi.

CUV (Crossover) Nedir? (Tarihi, Özellikleri)

Crossover araçlar; SUV, cip ve otomobil karışımı yeni nesil bir araç ırkıdır. Son 10 yılda popülerliği artan CUV’lar birçok araca alternatif hale geldi.

Crossover Utility Vehicle (CUV); Sport Utility Vehicle (SUV) ile binek otomobil karışımı bir araçtır. Son yıllarda oldukça popüler olan CUV’lar, ciplerle otomobiller arasında bir yerde duruyor. Önden çekişli ve arkadaş itişli veya dört tekerlekten çekişli olabiliyor. Hafif arazi araçları olarak sınıflandırılıyor. SUV araçlardan daha ekonomiktir, daha az yakıt tüketir ve daha seridir. Genellikle asfalt veya döşenmiş yollar için idealdir. Çok engebeli olmayan arazilerde de sürüş imkânı sağlar. Yükseklikleri sebebiyle genellikle SUV’larla karıştırılır; ancak otomobil kadar geniştir. Günümüzde artık ciplerin yerini almış durumda. Hatta çoğu zaman cip olarak tanımlanırlar. Crossoverlerin popülaritesi son yıllarda arttı. Bu sebeple otomotiv firmaları da crossover segmentlerini sürekli geliştiriyor. Yarı otomobil, yarı cip, biraz SUV karışımı araçlar olarak karşımıza çıkan CUV’ları daha yakından inceleyelim!

Willys-Overland Jeepster Cabrio Coupe

(Crossoverlerin atası olarak kabul edilen Willys-Overland Jeepster Cabrio Coupe)

Tarihi

“Crossover” terimi, ilk kez 9 Ocak 2006 tarihinde CNN Money’in internet sitesinde yayınlanan makalede kullanıldı. Ardından, 14 Ocak 2008 tarihinde Wall Strett Journal’in bloglarındaki bir makalede, crossoverler, “otomobil gibi görünen vagonlar” olarak tanımlandı. Modern crossoverlerin ilk örnekleri ve atası olarak, Willys’in off-road ve otomobil yeteneklerini birleştirdiği 1948 model “Willys-Overland Jeepster Cabrio Coupe” tasarımı gösteriliyor. 1955 model Rus yapımı “GAZ-M20 Pobeda” marka 4x4 araç, Yunanistan'da lüks bir limuzin olarak tasarlanan Neorion ve Amerika’da konsept olarak tasarlanan Jeep Wagoneer (SJ) de crossoverlerin ilk örnekleri olarak sayılıyor. 1976 model, Rus tasarımı Fiat 124’e benzeyen sedan Lada ve 1977 model Matra Rancho da, dönemin iddialı ve öncü crossover modelleri olarak gösteriliyor.

Günümüz crossoverlerinin öncüsü olarak gösterilen model ise, 1979 yılında üretilen “AMC Eagle”dir. Bu versiyon, döneminde en çok satılan modellerden biriydi ve crossoverler için bir dönüm noktası olarak kabul ediliyor. Modern crossoverlerin ilk örneği olarak 1996 yılında üretilen “Toyota RAV-4” gösterilirken, bazı kaynaklar, 2007 yılında “asi şehirli” sloganı ile piyasaya sürülen Nissan Qashqai marka kompakt crossover modelini, “modern crossoverlerin ilki” olarak kabul ediyor.

2000'li yılların başında üretilen crossover tipi araçlar, geleneksel SUV'lara veya station wagonlara benzerken, bazı otomotiv firmaları bu modellerde sportifliği ön plana çıkardı. 2006 yılında dünya genelinde crossover satışları, SUV pazarının yüzde 50'sinden fazlasını oluşturuyordu. İlerleyen yıllarda crossoverlere talepler giderek arttı. Bu segmentteki “Audi Q5”, ABD pazarında en çok satan ikinci araç oldu. 2010 yılında ise artık crossoverler popülerleşti; otomobil ve ciplerin yerine tercih edilmeye başlandı. 2011-2017 yılları arasında bu segmentteki araçlar için talep patlaması yaşandı.


Tanımı ve Özellikleri

CUV’lar, otomobil dünyasında “yeni bir ırk” olarak tanımlanabilir. İsmi ve segmenti konusunda uluslararası bir ittifak olmasa da genellikle spor kullanım amaçlı araçlar arasında sınıflandırılır. Hafif kamyonların gövde tasarımları ile üretilen SUV’lar ve binek otomobilleri bir araya getiren araçlardır. Karoserleri, otomobillerden daha yüksektir. Bu sebeple crossoverler, SUV gibi yüksek, binek otomobil kadar geniş araçları ifade ediyor.

Crossover araçlar, SUV araçların bazı özelliklerini içerir. Station wagon, hatchback, minivan veya sedan sınıfı araçların da özelliklerini barındırır. Bu bakımdan “biraz otomobil, biraz cip, biraz da SUV araçların birleşimi” diyebiliriz. Yeni nesil crossoverler ile SUV’lar da evrim geçiriyor. Artık SUV ve crossover birleşimi farklı araç türleri tasarlanmaya başlandı.

CUV’lar 5 kapılı, genellikle 4x2 (ön veya arka iki tekerlekten çekişli), otomobilden yüksek, otomobil kadar genişlikte araçlardır. Crossoverlerde otomobil şaseleri kullanılır. Marka ve modele göre çok farklı konfor ve görsel zenginlik içerebilirler. Genellikle 17, 18 ve 19 inçlik jantlar kullanılır. Yeni nesil CUV’ların hemen hemen tamamında yol bilgisayarı ve multimedya ekranı bulunuyor. Yaklaşık 500 litrelik bagaj hacmine sahip CUV’ların benzinli, dizel veya hibrit motor çeşitleri bulunabiliyor. Stop lambalarından egzoz borularına, aynalarından vites seçeneklerine, koltuk dizaynından televizyon konforuna kadar çok farklı opsiyonlarda son kullanıcıya sunulabiliyor.

“CUV” ifadesi, “Crossover Utility Vehicle” sözcüğünün kısaltmasıdır. “Crossover” kelimesi, Türkçe “karşıdan karşıya geçmek”, “geçiş”, “geçit noktası” ve “çaprazlama” gibi anlamlar içerir. “Crossover utility vehicle” sözcüğünün Türkçe karşılığı ise, “karşıya geçiş yardımcı aracı” veya “çapraz yardımcı araç” şeklindedir.


Crossover ile SUV’lar Arasındaki Farklar

Crossoverler; SUV’lardan sonra geliştirilen biraz otomobil, biraz cip, biraz da SUV birleşimi araçlardır. Bu yeni segmentin SUV’dan küçük, cipten büyük tasarımları vardır. Markaya göre çok farklı modellerde üretilebiliyor. Piyasada, motor seçeneklerinden jant büyüklüğüne, karoser genişliğinden bagaj yapılarına kadar onlarca çeşit crossover bulunuyor. SUV’lardan esinlenilerek üretilen bu araçlar, SUV’lardan farklıdır. Görünüm olarak birbirini andırsa da, kullanım amaçları ve özellikleri bakımından ayrılıyorlar.

Akraba segmentlerde bulunan bu iki araç türünün farklarından bazıları şunlardır;

  • SUV ve Crossover arasındaki en büyük fark, şaselerdir. Crossoverlerde binek otomobil şasesi kullanılır; SUV’larda kamyonet veya pikap şaseleri bulunur. Ayrıca, SUV’lar, sadece bu segmentteki araçlar için tasarlanmış şaseler kullanır.
  • Crossoverler, otomobillerden daha yüksek ve geniştir; SUV’lar da crossoverlerden daha yüksek ve geniştir.
  • SUV’larda genellikle sürekli (permanent) dört tekerlekten çekme (4x4) özelliği bulunur, 4WD, AWD ve 2WD gibi seçenekler sunar. Crossoverlerde ise, 4x4 özelliği nadirdir. Genellikle iki tekerlekten çekme (4x2) kabiliyeti vardır. Crossoverlerin 4x4’leri de, SUV’lar kadar geniş seçenekler sunmaz.
  • SUV’lar, spor amaçlı araçlar olarak bilinir. Asfalt dışındaki arazilerde kullanılabildiği için off-road araçlarla karıştırılır. Crossoverler ise, asfalt veya şehir aracı olarak tanımlanır. Asfalt dışındaki arazilerde kullanım için SUV’lar kadar ideal değildir.
  • SUV’lar genellikle uzun yol ve farklı arazi koşullarına uygun olarak tasarlanmıştır. Crossoverler ise, yaygın olarak şehir içi kullanım içindir.
  • Crossoverler; hatchback, sedan ve station wagon özellikli olarak tasarlanabilir. SUV’lar ise, sadece station wagon özelliğinde üretilir.
  • SUV’ların motor hacmi ve gücü, boyutları, iç hacmi crossoverlerden daha büyüktür.
  • Crossoverler, SUV’lara göre daha düşük kapasiteli motor kullanır. Bu sebeple daha az yakıt tüketirler.
  • SUV’lar için alırken ve kullanırken ödenen vergiler, crossoverlere göre daha fazladır.
  • SUV’lar, crossoverlerden daha konforlu, daha güvenli ve daha dayanıklı segmenttedir.
  • Motorları ve şanzımanları (vites kutusu), karoserleri ve tasarımlarına göre farklıdır. SUV’lar yüksek tork üreten motorlara ve 4x4 özellikli kompakt şanzımanlara sahiptir. Crossoverlerde, bu bakımdan otomobil ve ciplere benzer motor ve şanzımanlar kullanılır.
  • SUV’larda genellikle dizel motorlar kullanılır; crossoverlerde benzinli ve hibrit seçenekleri de vardır.
  • SUV’lar genellikle 7 koltukludur; crossoverlerde ise 5 koltuklu modeller yaygındır.
  • SUV’lar, crossoverlerden daha pahalıdır.


Crossoverlerin Avantajları ve Dezavantajları

Crossoverler, SUV, cip ve otomobil arasında bir araç olduğu için avantajları ve dezavantajları da, diğer araçlarla bağlantılı olarak değişebiliyor.

Avantajları:

  • Crossoverler, otomobillerden daha yüksek olduğu için geniş bir görüş alanı ve güvenli bir sürüş imkânı sağlar.
  • Daha fazla yolu ve yük taşımak için ideal bir segmenttedir.
  • Bagajları, otomobil ve ciplerden daha geniş hacimlidir.
  • Yakıt tüketimleri, otomobillerden çok farklı değildir. Yeni nesil crossoverler, yakıt konusunda oldukça cimridir.
  • Crossoverlerin ikinci el piyasası, her geçen gün artan bir trend yakalamış durumda. Bu da, satış ve alışı kolaylaştırıyor.

Dezavantajları:

  • Crossoverler için özellikle Türkiye’de daha fazla vergi ödemek gerekiyor.
  • Otomobillere oranla daha fazla yakıt tüketir.
  • Bakımı ve temizliği daha maliyetlidir.
  • Yüksek yapısından dolayı özellikle virajlarda savrulma riski vardır.


Bunları Biliyor musunuz?

  • Nissan Qashqai marka kompakt crossover modeli, Avrupa’da en çok satılan crossover modelidir.
  • Birçok otomotiv firmasının B ve C segmenti, crossover modeli olarak üretiliyor.
  • “Crossover” kelimesi, aynı zamanda bir basketbol terimidir. Rakip savunma oyuncularını şaşırtmak için kullanılan kombine bir harekettir. Topu bir elden diğerine zıplatarak geçirirken koşu yönünü değiştirme hareketidir.
  • Crossover, aynı zamanda hoparlörlerde kullanılan bir çeşit devredir. Pasif ve aktif crossover olarak ikiye ayrılır. Crossover devrelerin ses frekanslarının hoparlörlere gönderilmesi ile ilgili karmaşık işlevleri vardır. Elektrik sinyalini tiz bas ve mid seslere bölme işlemini gerçekleştirir.
  • Crossover, aynı zamanda bir müzik türü ve bir genetik algoritma terimidir.

Yorumunuzu Paylaşın