Engelli Otomobili Nasıl Alınır?

Türkiye’de nüfusun yaklaşık olarak yüzde 15’ini oluşturan engelli vatandaşlar için anayasal bir takım uygulamalar mevcuttur. Bu uygulamalar, engelli vatandaşların görme, işitme, konuşma, zihinsel veya ortapedik sınıflandırılabilecek her ne engeli olursa olsun yaşam şartlarını iyileştirme ve geliştirme amaçlı ortaya konmuştur.

Anayasamızın 61. maddesine istinaden devlet, engelli vatandaşların korunmaları ve toplum hayatında yer edinebilmelerini sağlayıcı tedbirler almakla, gerekli teşkilat ve tesislerin kurulmasıyla yükümlüdür.

Engelli vatandaşların yaşam kalitelerini korumak amaçlı alınan bu tedbirlerden biri de, özet tertibatlı araç kullanabilecek olan vatandaşların ya da motorlu araç kullanamamasına sebebiyet veren engeli olan vatandaşın akrabalarının araç alırken kullanabilecekleri avantajlardır. Sağlanan bu avantajların amacı, sıkıntı yaşayan engellilerin maddi açıdan desteklenmesi ve bu vatandaşların iş ve sosyal hayata uyumlarının ve ulaşımlarının kolaylaştırılmasıdır.

Engelli vatandaşlar ister yurt içinde, isterse yurt dışından ithal olarak alacağı araçlarda vergisel fırsatlardan yararlanabilir.

Bizzat kullanmak üzere motorlu araç alacak olan engelli vatandaşlardan araç için özel tüketim vergisi (ÖTV) alınmaz. Aynı şekilde yurtdışından ithal edilecek engelli aracı da ÖTV’den muaf tutulur. Engelli vatandaşın, sakatlığına dair sağlık raporu, aracın mevcut sakatlık ile kullanılabileceğine dair belge ve H sınıfı yani engelli sürücü belgesi ile başvurması yeterli olacaktır. Ama ne yazık ki bu araçlar için KDV’de bir indirim ya da muafiyet söz konusu değildir.

Eğer ki engelli vatandaşın satın alacağı özel tertibatlı aracın ithali söz konusu ise, bu araç gümrük vergilerinden de muaf tutulur. Bu muafiyetin geçerli olabilmesi için aracın, binek otomobili ise vatandaşın aracı kullanabilmesi için gerekli donanıma sahip olması ve silindir hacminin 1600 cc’ye kadar olması gerekmektedir. Minibüs ise, engellinin araca inip binmesini kolaylaştıracak tertibata sahip olması ve 2500 cc’ye kadar olması gerekir. Gümrük vergisinden muafiyet için vatandaşların, Ankara Naklihane  ve Bedelsiz İthalat Gümrük Müdürlüğü’ne gerekli belgelerle başvurması yeterlidir.

Sakatlık derecesi yüzde 90 ya da daha fazla olan engelli vatandaşlar da araçları için ÖTV ödemekten muaf tutulmuşlardır. Sakatlık dereceleri yüksek olduğundan H sınıfı ehliyete başvuramayacak olan vatandaşların, üçüncü dereceye kadar kan ve sihri yakınlarından biri veyahut noterce düzenlenen bir iş anlaşmasına bağlı olan sürücü, engelli vatandaşın yerine arabasını ÖTV vergisi olmadan satın alıp onun yerine kullanabilir.  Bunun için gerekli sağlık raporunun, aracın teminatını yapacak olan otomobil bayiisine teslim etmesi yeterli olacaktır.

Her iki durumda da ÖTV istisnasının süresi 5 yıldır. İstisnadan faydalanarak alınan araç 5 yıl içerisinde satılırsa, satış işlemleri sırasında vatandaşın ödenmeyen vergiyi devlete ödemesi gerekir. Eğer ki araç veraset yoluyla intikal edecekse ÖTV’nin tahsili yapılmaz.

Gerek bizzat, gerekse bir yakın tarafından kullanılan araçların motorlu taşıtlar vergisinde de muafiyet söz konusudur. Sakatlığın bildirildiği hastane raporuyla birlikte vatandaşların vergi dairelerine başvurmaları yeterlidir.

Ayrıca engellilere ait araçlar, otopark konusunda da avantajlara sahiptirler. Engelli vatandaşlar belediyeye ait otoparklardan, İSPARK’lardan, ücretsiz olarak faydalanabilirler. Araçların plakaları sistemde kayıtlı olduğundan bu kişilerden ücret talep edilemeyecektir. Ayrıca engelli araçları, trafiğe engel teşkil edecek bir pozisyonda olmadıkça çekilemez. Engel teşkil etmesi durumunda da daha uygun bir bölgeye çekilme işlemi yapılır.