Makaleler

Lohusalık Döneminde Yaşanan Sorunlar ve Çözüm Önerileri

Yazar: Çisem Soylu
Lohusalık Döneminde Yaşanan Sorunlar ve Çözüm Önerileri

Lohusalık dönemi doğumdan sonraki 6 haftayı kapsar. Bu da 42 güne denk gelir. Esasında kırkı çıkmak bebekle birlikte anne için de geçerli olan bir durumdur ve annenin lohusalık döneminden çıktığını ifade eder.

Lohusalığa giriş ile ilgili yazıya buradan ulaşabilirsiniz.

Bu yazıda lohusalıkta yaşadığınız ve kafanızda soru işareti oluşturan konulara soru örnekleri ile değiniyor olacağız.

Kanama

‘’Okuduğum yazılardan doğum sonrasında bir miktar kanamam olacağını tahmin ediyordum. Ancak ilk defa yataktan kalktığımda bacaklarımdan aşağıya kanlar aktığını görünce sakin kalamadım ve çok korktum.’’

Bu konuda panik yapmanıza hiç gerek yok. Yapmanız gereken tek şey alerji yapmayacak türde bol miktarda hijyenik ped almak ve sakin olmak. Bir önceki yazıda bahsettiğimiz loşi kanamasını yaşıyorsunuz ve bu kanama sayesinde içeride kalan kan, mukus ve dokular rahminizden atılıyor. Lohusalığın ilk on gününde bu kanama adet kanamanız gibi hatta bazen daha fazla bile olabilir. Azalmaya başlayıncaya kadar yaklaşık 400 ml kanamanız olabilir. İlk birkaç gün boyunca ayağa kalktığınızda aniden kan boşalmaları olabilir ve son derece normal bir durumdur. Bunun tek sebebi yatarken ya da otururken biriken kanın bir anda boşalmasıdır. Lohusalığın ilk döneminde loşi en fazla kan ve bazen de kan pıhtısından oluştuğu için ilk beş gün ile üç hafta arasında yaşadığınız kanama kırmızı renkli olacaktır. Bunun sonrasında ise giderek daha pembeye, sonra kahverengiye ve son olarak da sarımsı bir beyaza dönüşerek normale döner. Loşi kanaması devam ettiği süre boyunca ara ara kesilip tekrar başlayabilir. Bu süreçte tampon kullanmak uygun değildir. Bunun yerine büyük boy hijyenik pedler seçilmesi daha sağlıklıdır. Bazı durumlarda kanamanın hafifleyerek 3 ay kadar devam ettiği görülmüştür. Emzirmek ya da bazı doktorların doğumdan sonra verdiği damardan verilen Pitocin ( Oksitosin ) uygulaması rahim kasılmalarını arttırarak loşi kanamasını azaltabilmektedir. Doğumdan sonra yaşanan bu kasılmalar rahimin normal boyuna dönmesini sağlarken plasentanın rahimden ayrıldığı bölgede bulunan açık kan damarlarını sıkıştırır. Eğer kanamanızdaki şiddetlenme hastanede yatış sürecinde oluşursa mutlaka hemşirenize haber verip kontrolünü istemelisiniz.

Lohusa Sancıları

‘’ Özellikle emzirirken karın bölgemde kramp benzeri sancılar oluyor. Bunun sebebi ne olabilir? ’’

Hamilelik döneminiz bittiğinde sancı ve kasılmaları geride bıraktığınızı sanmıştınız değil mi? Ne yazık ki ne kasılmalar ne de bu kasılmaların yol açtığı sancılar doğumla birlikte hemen bitmiyor. Devam eden bu sancılara lohusa sancıları deniyor ve bu sancıların sebebi bebeğinizi kucağınıza almanızın ardından rahminizin küçülüp pelvis içerisindeki normal yerine iniyor olması. Rahminizin ne kadar küçüldüğünü ise elinizle göbeğinizin altına hafifçe dokunarak fark edebilirsiniz. Altıncı haftanın sonunda rahminiz muhtemelen artık elinizle dokunduğunuzda hissedemeyeceğiniz kadar küçülmüş olacaktır. Lohusa sancıları can sıkıcı olsa da iyi bir işe yararlar. Rahmin olması gereken yere yerine ve boyuna dönmesinin yanı sıra bu kasılmalar normal lohusa kanamasını da yavaşlatır. Rahim tonusu daha önce de doğum yaptığı ya da rahim aşırı gerildiği ( çoğul gebelik vb. durumlarda ) için daha fazla kasılmaya sebep olabilir. Emzirme sırasında kasılmaları arttıran oksitosin hormonu salgılandığı için ya da doğumdan sonra damardan oksitosin hormonu verildiği için bu sancıları daha şiddetli hissedebilirsiniz. Sancıları daha hızlı hissetmek gözünüzü korkutmasın çünkü bu iyi bir şey, rahminizin daha hızlı küçüldüğü anlamına geliyor.

Perine Bölgesinde Ağrı

‘’ Doğumumde ne epiziyotomi (kesi) ne de yırtık oldu ama alt tarafım inanılmaz ağrıyor. Bu neden olabilir? ‘’

Dokuz ay boyunca karnınızda taşıdığınız ve yaklaşık 3 – 3.5 kilo olarak doğurduğunuz bir bebeğin hiçbir etki yaratmadan oradan çıkmasını elbette bekleyemeyiz. Bebeğinizin doğumu esnasında perine bölgesinde hiçbir hasar meydana gelmese dahi bu bölge gerilmiş, ezilmiş ve genel olarak travma geçirmiş olacaktır. Kimi zaman hafif kimi zamansa hiç de hafif olmayan bir takım rahatsızlıklar meydana gelebilir ve bu oldukça normal bir süreçtir. Özellikle hapşırdığınızda ya da öksürdüğünüzde bu bölgede daha fazla acı hissedebilirsiniz. Hatta ilk birkaç gün oturmak bile acı verici olabilir.

‘’Doğum esnasında bir yırtılma oldu ve şu an inanılmaz derecede acıyor. Dikişlerim mikrop kaptığı için mi bu kadar canım yanıyor? ‘’

Normal doğum yapan her kadında perine bölgesinde bir miktar ağrı ve acı olması beklenen bir durumdur. Hatta bazen sezaryen yoluyla doğum yapan kadınlarda da bu duruma rastlanır. Bu genellikle direkt sezaryene girmek yerine normal doğum ihtimalini tercih edip uzun doğum sancıları çekip sonucunda mecburi olarak sezaryen olunması durumunda yaşanmaktadır.

Doğal olarak perine bölgesinde bir yırtık oluşabilir ya da epiziyotomi ( kesi ) uygulanırsa bu ağrı daha yoğun yaşanabilir. Tıpkı yeni kapanan her yara gibi kesi ya da yırtığın iyileşmesi için de zamana ihtiyacı vardır. Bu ortalama 7 ile 10 gün arası bir süreci kapsar. Bu sürede ağrı hissetmeniz bir enfeksiyon olduğu anlamına gelmez ancak ağrılar çok yoğunlaştı ise kontrol edilmesi gerekebilir. Doğum sonrasında perine bölgesine çok iyi baktıysanız enfeksiyon oluşma riski de pek bulunmamaktadır. Hastanede yattığınız süre boyunca her gün hemşireniz perine bölgesinde enfeksiyon, şişme ya da ateş olup olmadığını kontrol ediyor olacaktır. Hemşireniz perine bölgesini nasıl temiz tutacağınızı detaylı olarak anlatacaktır ve bu yalnızca perine değil tüm genital bölgenin temizliği için de geçerlidir. Lohusayken perine bölgeniz için yapmanız gereken bakım planını şu şekilde özetleyebiliriz:

  • Kullandığınız hijyenik pedi ortalama 4 ile 6 saat aralığında değiştirin. Eğer kanama yoğunsa bu süreyi daha da kısa tutun.  
  • Çiş yaparken yanmayı azaltmak ve bu bölgeyi temiz tutmak için tuvalette işiniz bittiğinde bu bölgeye ılık su ile duş aldırın. Bu duşu alırken doktorunuz tavsiye ettiyse antiseptik bir ürün de kullanabilirsiniz. Akabinde gazlı bez ya da hijyenik ve tek kullanımlık bir havlu ile önden arkaya doğru nazikçe kurulayın. Sakın ovuşturmayın ya da sert hareketler uygulamayın. 
  • Tamamen iyileşinceye kadar ellerinizi bu bölgeden uzak tutun. 


Eğer dikiş atıldıysa biraz daha fazla rahatsızlık hissedebilirsiniz. Bu durumda perine bölgesindeki ağrıyı azaltmak için şu önerileri uygulayabilirsiniz:

Soğutun: Bu bölgedeki şişmeyi azaltmak ve acıyı yatıştırmak için doğumdan sonraki ilk 24 saat boyunca soğuk kompres uygulayın. Birkaç saatte bir defa içinde kendiliğinden soğuk kompres bulunan bezler ya da içine buz doldurulmuş ameliyat eldivenleri ile bu işlemi yapabilirsiniz.

Isıtın: Günde birkaç defa 15 dakika boyunca ılık suda oturmak bu bölgedeki rahatsızlığı azaltır. Elbette sonrasında iyice kurulamanız gerekiyor.

Uyuşturun: Doktorunuzun önerdiği ve lokal olarak uygulayacağınız bir sprey, krem ya da merhem ile bu bölgeyi geçici olarak uyuşturabilirsiniz.

Koruyun: Perine bölgenizdeki ağrıyı daha aza indirmek için yatarken yan tarafınıza dönük yatmaya özen gösterin. Uzun süre oturmamaya ya da ayakta kalmamaya özen gösterin. Otururken altınıza ortası delik olan simit yastıklarından da koyabilirsiniz. Bu daha az acı veren bir oturma imkânı sağlayacaktır. Oturacağınız an kalçalarınızı sıkarak yerleşmek de faydalı olabilir.

Rahat Bırakın: Sıkı ve dar giysiler ve iç çamaşırlarından uzak durun. Bunlar perine bölgesinde sürtünme yapacağı için iyileşmenizi geciktirir ve acıyı arttırır. Mümkün olduğunca hava almasına müsaade edecek yapıda çamaşır ve giysiler tercih edin.

Çalıştırın: Lohusalık süresince yapabildiğiniz kadar kegel egzersizi yapın. Kegel egzersizi bu bölgedeki kan dolaşımını arttırarak iyileşme sürecini hızlandırır. Kegel egzersizi yaparken hareketleri hissedemiyorsanız panik yapmayın çünkü bu bölge doğumdan sonra bir süre uyuşuk olabilir. Birkaç hafta sonra uyuşukluk geçer ve hareketleri daha rahat hissetmeye başlarsınız.

Perine bölgeniz çok fazla şişer, kızarır, acı vermeye ve rahatsız edici bir koku yaymaya başlarsa enfeksiyon oluşma durumu söz konusu olabilir ve bu durumda direkt doktorunuzla iletişime geçmeniz gerekir.

Doğum Morlukları

‘’Sanki doğumhaneden çıkmış değil de az önce dayak yemiş gibiyim. Bunun sebebi ne olabilir?’’

Kendinizi dayak yemiş gibi hissediyor ya da öyle görünüyor olabilirsiniz. Bu doğum sonrası için oldukça normal bir durum. Rakibiniz ortalama 3 – 4 kiloluk bir bebek olsa da doğum esnasında bir boksörün ringte harcadığından çok daha fazla çaba harcadınız ve efor sarf ettiniz. Çok güçlü kasılmalar ve yoğun ıkınmalar yüzünden ( özellikle de ıkınırken karnınızı ve alt kısmını çalıştırmak yerine yüzünüzü ve göğsünüzü çalıştırdıysanız ) istemediğiniz bazı doğum hatıraları kalmış olabilir. Bunlar arasında kanlanmış ya da morarmış gözlere ve yanaklarınızda ufak ufak noktalardan göğsünüzün üst tarafında mosmor lekelere kadar gidebilir. Bunlar elbette geçici deformasyonlardır.

İdrara Çıkmada Güçlük Çekmek

‘’ Doğum yapalı birkaç saat oldu ama henüz çiş yapmayı başaramadım.’’

Birçok kadın için doğumdan sonraki ilk 24 saatte idrara çıkmak pek kolay olmayabilir. Bazı kadınlar hiç idrara çıkma ihtiyacı hissetmezken bazıları hisseder ama idrara çıkamazlar. İdrara çıkmayı başaranlarda ise yanma ve ağrı gözlenebilir. Doğum sonrasında temel mesane fonksiyonlarının çok zor bir işmiş gibi gelmesinin birçok nedeni vardır.

Mesanenin alabileceği sıvı hacmi, genişleyeceği çok fazla yere ulaştığı için aniden artar. Bu nedenle idrara çıkma ihtiyacı hamileyken olduğunuzdan daha az olabilir.

Doğum esnasında mesanede zedelenme olmuş olabilir. Geçici bir felç durumu yaşadığı için dolu olsa dahi gerekli ihtiyaç sinyallerini göndermiyor olabilir.

Epidural almış olmanız mesane hassasiyetinizi etkilemiş olabilir.

Perine bölgesindeki ağrılar idrarın dışarı çıktığı kanalda refleks spazmlara yol açarak idrara çıkmayı zorlaştırabilir.

Yırtık veya kesi nedeniyle dikiş atılan bölgenin hassaslığı yanma veya ağrıya sebep oluyor olabilir. Bu yanmayı azaltmak için tuvalete oturmak yerine ayaklarınızın üzerinde durarak bacaklarınızı iki yana açıp ayakta yapmak daha rahat olabilir.

‘’İdrarımı kontrol edemiyorum, öylece sızıp duruyor.’’

 Doğum sonrasında perine bölgesindeki kaslar hâkimiyetini kaybettiği için bu yaşanabilir bir durumdur. Olabildiğince çabuk toparlamak için kegel egzersizi yapılması önerilir.

Kaynaklar

görsel http://demo.iquashosting.com/
görsel2 https://typeset-beta.imgix.net
Heidi E. Murkoff & Sharon Mazel - What to Expect When You're Expecting

İlgili Makaleler

Yorumunuzu Paylaşın