Kapari Çayı Nedir, Faydaları Nelerdir?

Son yıllarda ünlenen kaparinin genellikle turşu formu popülerdir. Kapari çayı, yaygın olmasa da bitkinin yeni bir formudur.

Şifalı olduğuna inanılan bitki çaylarından biri olan kapari çayı, çok yaygın değildir. Daha doğrusu son yıllarda yaygınlaşmaya başlamıştır. Birçok insanın tatmadığı çay türüdür. Doğal bir bitki çayı olan kapari çayının yan etkileri yok denecek kadar azdır. Özellikle yaşlılarda etkili faydaları gözlenmektedir. Daha fazlasını makalemizde bulabilirsiniz!

Kapari Bitkisi Nedir?

Halk arasında “gebre otu” olarak da bilinen kaparinin bilimsel adı “Capparis spinosa” şeklindedir. “Capparaceae” familyasının dikenli bir türüdür. Bitkinin çiçek açmadan önceki küçük tomurcuklarına “gebre”, “kebere” veya “kapari” adı verilir.

Türkiye’de Karadeniz sahil şeridi ve Trakya bölgesinde yaygın olarak yetiştirilmektedir. Akdeniz ikliminin etkili olduğu yerlerde de yetişebilir. Uygun iklimlerde denizden 1800 metre yükseklerde yetişebilmektedir. Taşlar arasında, duvarlarda, ekilmemiş yerlerde ve nem tutan kayalarda kendiliğinden yetişebilir. Mayıs ayından itibaren çiçeklenme dönemine girer. Ağustos-eylül döneminde meyve verir.

Kapari çalısı 1 metreye kadar uzayabilir ve 1,5 metre yayılabilir. Tam güneş ışığı alan yerleri daha çok sever. İlkbaharın sonlarında ve yaz başında yaygın olarak görülür. Yaz aylarında 40 derecenin üzerindeki sıcaklıklara dayanabilir; ancak kışın hassastır ve dona dayanamaz. Sürgünlerinin büyüdüğü ilkbaharda sapları kesilerek hasat edilir. Hasat, çiçeklenmeden önce hızlı bir şekilde yapılmalıdır.

Kapari; gıda, kozmetik, boya ve ilaç sanayisinde kullanılmaktadır. Genellikle salamura veya konserve formunda tüketilir. Konserve kapari; turşu, salata, pizza katkısı, balık ve av etleriyle birlikte garnitür olarak tüketilmektedir. Son yıllarda çayı da popülerleşmeye başlamıştır.

Kapari Çayının Faydaları Nelerdir?

Kapari, iştah açıcı ve idrar söktürücü olarak kabul edilen ve Kıbrıs'ta çok meşhur olan şifalı bir bitkidir. Flavonoid bileşikleri olan rutin (rutoside) ve kuersetin bakımından en zengin bitki kaynaklarından biridir. Hatta “rutin” bileşiğinin en büyük kaynağıdır; 100 gram kapari 332 mg rutin içerir. Ayrıca, çok zengin bir kuersetin kaynağıdır; 100 gram kapari 180 mg bu bileşikten içerir. Bu bileşiklerin her ikisi de güçlü antioksidanlar olarak çalışır.

Kapari bitkisi, vitamin ve mineral bakımından da zengin içeriklidir. Bu sebeple bitkiden elde edilen çayın birçok hastalığa karşı faydaları olduğu düşünülmektedir. Ancak bu konuda daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulmaktadır. Günde 1 ila 2 bardak kapari çayı, genel sağlık faydaları için yeterli olabilmektedir. Özellikle sabahları aç karna içilmesi tavsiye edilmektedir.

Kapari çayının potansiyel faydaları şunlardır;

• Son yıllarda MS (Multipl Skleroz) hastalığına karşı olumlu etkileri sebebiyle popüler hale gelmiştir. 
  
• Yüksek oranda antioksidan özelliği bulunan kapari, aynı zamanda “rutin (P1 vitamini)” ve “kuersetin” içeriği sebebiyle serbest radikalleri engeller. Böylece kanseri tetikleyen faktörlere karşı direnç oluşturur. 
  
• “Rutin” bileşiği sayesinde kan dolaşımının düzenlenmesine yardımcı olur. 
  
• “Rutin”, kılcal damarları güçlendirerek kan damarlarında trombosit kümesinin oluşumunu inhibe eder. 
  
• Kan damarları sertleşmesini önleyerek, yüksek tansiyonu engeller. 
  
• “Kuersetin” içeriği doğal bir ağrı kesici işlevi görür. 
  
• Kuersetin, ayrıca; antibakteriyel, anti-karsinojenik, analjezik ve anti-inflamatuar özelliklere sahiptir. 
  
• Baharatlı tomurcuklar A ve K vitaminleri, niasin ve riboflavin gibi sağlıklı maddeler içerir. Niasin, obezlerde LDL kolesterolü düşürmeye yardımcı olur. 
  
• “Riboflavin” içeriği sayesinde sinir sistemi ve bilişsel sistem üzerinde koruyucu etki gösterir. 
  
• İçerisindeki kalsiyum, kemik ve diş sağlığını destekler. 
  
• Kaparide bulunan bakır ve demir mineralleri, bazı proteinlerle eşleşerek enzim sentezi gerçekleştirir. 
  
• Kasların kendini onarmasına destek olarak kas dokularına oksijen sağlar. 
  
• A vitamini içeriği, göz sağlığını destekler, görme duyularını iyileştirir. 
  
• Bağışıklık sistemini destekleyerek, enfeksiyonlara karşı korur. 
  
• Kanın pıhtılaşmasını önler, kalp ve damar sağlığını destekler, kardiovasküler sistemi korur. 
  
• Böbrek üstü bezlerinin düzenli çalışmasına yardımcı olur. 
  
• Kapari, ideal bir doğal lif kaynağıdır. Bir yemek kaşığı kaparide 0,3 gram lif bulunur. Bu sebeple kabızlık ve hazımsızlık sorunlarına karşı etkilidir. 
  
• Kırmızı et ve yağlı besinlerle birlikte vücuda giren zararlı maddelerin vücuttan atılmasına yardımcı olur. 
  
• Mide ağrıları ve gaz sıkışması sorunlarında kullanılabilir. 
  
• İçerdiği faydalı kimyasallar sayesinde kan şekerini düzenler. Ancak şeker ilacı kullananların doktora danışması gerekir! 
  
• Balgam ve göğüs kafesi sıkışması gibi sorunlarda etkili olabilmektedir.
  
• İçeriğindeki demir ve B vitaminleri, saç sağlığını destekler.
  
• Artrit, romatizma, diş ağrısı ve cilt sorunları gibi çeşitli hastalıkların tedavisinde kullanılabilir.
  
• Kapari tomurcuğu çok az kaloriye sahiptir; ancak antioksidanlar ve vitaminler bakımından zengindir. 
  
• Sindirim sistemini destekleyerek, ülser yaralarının iyileşmesine katkıda bulunur.
  
• Hamile kadınlarda doğumdan önce rahim kasılmalarına karşı kullanılabilir.
  
• Mide ve bağırsakta ishal ve spazmları durdurur.
  
• İktidarsızlığa karşı tavsiye edilir. 
  
• Hemoroid ve varisli damarlar için tavsiye edilir.
  

Kapari Çayı Nasıl Hazırlanır?

Kapari çayı, diğer şifalı bitkilerin çaylarına benzer şekilde hazırlanır.

• Bir bardak su bulunan demliğe 4 ila 5 adet kapari tomurcuğu atın. 
  
• Karışımı kaynatarak, bir süre demlenmesini bekleyin. 
  
• Ardından süzerek, servis edin. 
  
• Kapari çayına kaynama sırasında kabuk tarçın ve zencefil gibi baharatlar da eklenebilir. 
  
• Tatlandırıcı olarak tercihe göre şeker veya bal katılabilir.
  

Başka bir kapari çayı hazırlama yöntemi de şöyledir;

• Kapari çiçeklerini yıkayarak, gölgede kurutun. 
  
• Demleme kupasındaki sıcak suya iki çay kaşığı kurutulmuş çiçekleri ekleyin. 
  
• Yaklaşık 15 dakika demlenmesini bekleyin. 
  
• Demlenince kuruyarak büzülmüş kapari çiçekleri açılacaktır!
  

Kapari Bitkisinin Besin Değeri

Kapari, bol miktarda vitamin ve mineral içerir. A ve K vitamini bakımından zengindir. Ayrıca yapısında riboflavin (B2 vitamini), niasin (B3 vitamini) ve rutin (P1 vitamini) gibi maddeler de bulunur. Kalsiyum, potasyum, magnezyum ve sodyum içeriği de yüksektir.

İçeriğindeki maddeler ve oranları şöyledir;

• Enerji: 23 Kcal - % 1,
  
• Karbonhidratlar: 4.89 g - % 4, 
  
• Protein: 2,36 g- % 4, 
  
• Toplam yağ: 0,86 g - % 3, 
  
• Kolesterol: 0 mg - % 0, 
  
• Lif: 3,2 g - % 8, 
  
• Folat: 23 μg - % 6, 
  
• Niasin: 0,652 mg - % 4,5, 
  
• Pantotenik asit: 0,027 mg - % 0,5, 
  
• Piridoksin: 0,023 mg - % 2, 
  
• B-2 vitamini: 0.139 mg - % 11, 
  
• Tiamin: 0,018 mg, % 1,5, 
  
• A vitamini: 138 IU - % 4, 
  
• C vitamini: 4,3 mg - % 7, 
  
• E vitamini: 0,88 mg - % 6, 
  
• K vitamini: 24,6 mcg - % 20,5, 
  
• Sodyum: 2954 mg - % 197, 
  
• Potasyum: 40 mg - % 1, 
  
• Kalsiyum: 40 mg - % 4, 
  
• Bakır: 0,374 mg - % 42, 
  
• Demir: 1,67 mg - % 21, 
  
• Magnezyum: 33 mg - % 8, 
  
• Manganez: 0,078 mg - % 3, 
  
• Fosfor: 10 mg - % 1, 
  
• Selenyum: 1,2 mcg - % 2, 
  
• Çinko: 0.32 mg -% 3, 
  
• Karoten-ß: 83 mcg, 
  
• Karoten-a: 0 mcg, 
  
• Cryptoxanthin-ß: 0 mcg, 
  
• Lutein-zeaksantin: 0 mcg. 
  

Kapari Hakkında Faydalı Bilgiler

• Kapari; bir ot gibi yetişen dikenli, fundalık ve çiçekli tomurcuklardır.
  
• Kapari kalitesi, boyutuyla ters orantılıdır; küçük kapariler daha kalitelidir.
  
• Kapari bitkisi, bazı ilaçların ana bileşenlerinden biridir.
  
• Antik Yunan’da ağrı kesici özelliği sebebiyle geleneksel tıpta kullanılmıştır.
  
• Antik çağlardan beri şifalı ve büyülü özelliklere sahip olduğu düşünülmektedir.
  
• Sodyum diyeti yapanların kapariden uzak durması tavsiye edilir; çünkü kapari yüksek oranda sodyum içerir.
  
• Tuzlu yapısı şişkinliğe yol açabilir.
  
• Yüksek tansiyon hastalarının dikkatli kullanması önerilir.
  
• Aşırı oranda kapari tüketmek osteoporozu tetikleyebilmektedir.
  
• Farmasötik uygulamalarda dolaşım ve solunum fonksiyonlarını desteklemek için kullanılır.
  
• Arı ve yılan sokmalarına karşı etkili olduğu düşünülen bir bitkidir.
  
• Geleneksel ilaçlarda romatizmal ağrıları hafifletmek için kapari parçaları kullanılmıştır.
  
• Kapari turşusu geleneksel olarak iştah artırıcı özelliğe sahiptir.