Dişi Kediler Nasıl ve Ne Zaman Kısırlaştırılır?

Günümüzde birçok kedi sahibi, operasyonun yarattığı tüm tedirginliğe rağmen kedilerini kısırlaştırmayı tercih ediyor. Özellikle dişi kedilerin sağlığını ve yaşam süresini olumlu etkileyen kısırlaştırma operasyonu, eskisi kadar tartışmalı bir konu olarak görülmüyor. Bununla birlikte, kısırlaştırma kararı birçok soru işaretini de beraberinde getiriyor. Dişi kediler kaç yaşında kısırlaştırılmalı? Kızgınlık dönemini beklemeli mi? Kediler nasıl kısırlaştırılır, kedi kısırlaştırmanın faydaları nelerdir? Kedinin kısırlaştırma sonrası bakımı nasıl olmalıdır?

Kedilerde Kızgınlık Dönemi Nedir?

Kedilerde üreme dönemi, ‘kızgınlık’ olarak adlandırılır. Dişi kediler ilk kızgınlık dönemine yaklaşık altı aylıkken girer. Bu dönem bazen birkaç gün sürebileceği gibi, bazen 10 güne uzayabilir. Kısırlaştırılmamış bir dişi kedi, altı aylıktan sonra genellikle ilkbahar ve sonbahar aylarında olmak üzere yılda yaklaşık dört defa kızgınlık dönemine girecektir. 

Dişi Kedide Kızgınlık Dönemi Belirtileri Nelerdir?

Dişi kedinin kızgınlık döneminde davranışlarında birçok farklılık ortaya çıkar. İçgüdüsel olarak erkek kedilerin dikkatini çekmek istediği için miyavlamaları tizleşir ve bazen ulumaya benzeyebilir. Bacaklarınıza ve mobilyalara arka ayaklarıyla sürünür; sırtına dokunulduğunda çiftleşme pozisyonunu alır. Yerini erkek kedilere belli etmek için evin bazı yerlerine idrar püskürtebilir. Birçok ev kedisi bu dönemde ısrarla sokağa çıkmaya çalışacaktır.

Evde kedi besleyenlerin bu zorlayıcı dönemde unutmaması gereken şey şu ki, hamilelikle son bulmayan bir kızgınlık dönemi sahiplerinden çok kedilerin kendilerini rahatsız eder. Bu noktada, işte o kaçınılmaz soru kendini dayatır: Kedimi kısırlaştırmalı mıyım?

Kedileri Kısırlaştırmanın Faydaları Nelerdir?

Özellikle dişi kedileri kısırlaştırma kararı, bazı sahipler için kararsızlık ve tedirginlik nedeniyle uzayan bir sürece dönüşebiliyor. Araştırmalar, kısırlaştırma operasyonunun kediler için faydalarını şöyle sıralıyor:

• Dişi kediler erken yaşta kısırlaştırılırsa, meme ve rahim kanseri riski önemli ölçüde azalır.
• Bazı vakalarda öldürücü olabilen rahim enfeksiyonu riski düşer.
• Kedi lösemisi ve AIDS gibi hastalıklara yakalanma olasılığı azaltılır.
• Dişi kedilerin birçoğu, kısırlaştırıldıktan sonra sahiplerine karşı daha şefkatli davranır.
• Çiftleşme dürtüsüyle evden kaçıp yaralanma veya kaybolma riski ortadan kalkar.
• İstenmeyen hamilelik riski sıfırlanır.
• Başka kedilerle kavga edip yaralanma ihtimali azalır.
• Kısırlaştırma, kedilerin genel olarak ömrünü uzatır.

Dişi Kedi Ne Zaman Kısırlaştırılır?

Kediler dişi ya da erkek olsun, ergenlik döneminden itibaren kısırlaştırılabilir. Dişi kediler için genellikle altı-yedi aylıktan itibaren kısırlaştırma tavsiye edilir. 

Modern araştırmalar dişi bir kedinin ne kadar erken kısırlaştırılırsa, bu operasyonun faydalarından o kadar çok yararlanacağını ortaya koymuştur. Ancak kedilerin tam olarak kaç aylıktan itibaren kısırlaştırılması gerektiği konusu veterinerler arasında hâlâ tartışmalıdır.

ABD’de 11 veterinerin görev aldığı Kedi Kısırlaştırma Üzerine Veteriner Görev Gücü (The Veterinary Task Force on Feline Sterilization), bir yıllık araştırmanın sonucunda yavru kedilerin beş aylıktan itibaren kısırlaştırılabileceği sonucuna vardı. Literatürü inceleyen veterinerler 2017’de yayınladıkları tavsiyelerinde, küçük yaştaki kedilerin vücutlarında daha az yağ olduğu için operasyonun daha hızlı yapılabildiğini, bu nedenle anestezi süresinin çok daha kısa tutulabileceğini tespit etti. Yavru kedilerin çok daha hızlı iyileştiği, erken yaşta kısırlaştırmanın fiziksel veya psikolojik sorunlara yol açmadığı da ortaya kondu. Fakat günümüzde birçok veteriner, kısırlaştırma süresinin altı aylıktan daha erkene çekilmesine karşı çıkmaktadır.

Kedimi Kısırlaştırmadan Önce Bir Kez Çiftleştirmeli Miyim?

Kedilerin kısırlaştırılmadan önce en azından bir kez çiftleşmesi ve hatta doğum yapması gerektiği doğru değildir. Duygusal bir açıdan bakıldığında kedilerin aile anlayışı yoktur. Anne kedi, yavrularını sütten kestikten sonra annelik yapmaya devam etmeyecektir. Hatta, kediler gelecekte kendi yavrularıyla da çiftleşebilir.

Tıbbi açıdan bakıldığındaysa, kedilerin kısırlaştırılmadan önce bir kez doğum yapmasının ya da çiftleşmesinin sağlıkla ilgili bir faydası yoktur. Öte yandan, dişi bir kedinin ilk kızgınlığına girmeden önce kısırlaştırılması, bu operasyonun faydalarını artıracaktır.

Kediler Kızgınlık Döneminde Neden Kısırlaştırılmamalı?

Dişi kedilerin kısırlaştırılması sırasında dikkat edilmesi gereken bir diğer nokta da, kedinin ameliyat sırasında kızgınlık döneminde olup olmadığıdır. Kediler kızgınlık döneminde kısırlaştırılmamalıdır. 

Kızgınlık döneminde kedilerin üreme organlarında kan akışı artar. Bu nedenle, bu dönemde yapılacak bir ameliyat ciddi kanama riski içerir. Ameliyat tarihinde kedinizin kızgınlık sürecinde olup olmadığına mutlaka dikkat etmeli, gerekirse veterinerinizi son dakikada bile olsa uyarmalısınız.

Dişi Kediler Nasıl Kısırlaştırılır?

Kedi kısırlaştırmak, dünya çapında veterinerlerin en sık gerçekleştirdiği operasyonlardan biridir. Kedinizin bilinmeyen bir sağlık sorunu olmadığı, deneyimli bir veteriner, temiz ve tam teçhizatlı bir ameliyathane koşullarını karşıladığınız varsayımıyla, kısırlaştırma ameliyatından korkmanıza gerek yoktur.

Dişi kedileri kısırlaştırmada iki farklı teknik kullanılabilir. Ülkemizde de daha sık gerçekleştirilen ilk yöntemde, dişi kedinin hem rahmi hem yumurtalıkları alınır. Bu ameliyat sonrasında kedi çiftleşme isteği duymaz. 

Avrupa ülkelerinde daha çok tercih edilen ikinci yöntemdeyse, kedinin sadece rahmi alınır, yumurtalıklarından biri veya ikisi bırakılır. Kedinin cinsel hayatı devam eder ama yavrusu olmaz. Bu yöntem, kedisi sadece evde yaşamayıp sokağa da çıkan sahipler tarafından tercih edilebilir. Ancak bırakılan yumurtalıkların gelecekte iltihaplanma riskini içerdiği unutulmamalıdır.

Ameliyat genellikle yan karından tek dikiş ile yapılır. Bazı durumlarda orta karından birkaç dikiş de gerekebilir. Ancak iyileşme sürecini uzatan ve zorlaştırabilen bu yöntem daha az tercih edilir.

Dişi Kedilerin Kısırlaştırma Sonrası Bakımı

Dişi kedilerin kısırlaştırma sonrası iyileşme süreci erkeklere kıyasla daha uzun sürer. Kediniz tam bir operasyon geçirmiş olacağı için toparlanması yaklaşık bir hafta kadar sürecektir. İyileşme sürecinde dikişlerinin zarar görmediğinden emin olmanız ve olası bir komplikasyona karşı onu sürekli gözlemlemeniz gerekir. 

Kısırlaştırma sonrası yapmanız gerekenler şöyle sıralanabilir:

• Kedinizin enfeksiyon kapmaması için evinizi temizleyin. 
• Yatağına tüylü olmayan, temiz havlu veya çarşaf gibi sık değiştirebileceğiniz hijyenik örtüler serin.
• Yatağında rahat ettiğinden emin olun.
• Yarasını yalamaması için yakalık takın, siz de yarasına dokunmayın. 
• Kedinizi ameliyat sonrası kaldırıp kucaklamayın, oyun oynamaya zorlamayın.
• Kediniz ameliyatın hemen sonrasında anestezi etkisiyle sarı köpük kusabilir. Veterinerinizin de bu konudaki uyarılarını dikkate alarak kusmalarını gözlemleyin; çok sık olması halinde veterinerinize başvurun.
• Ameliyat sonrasında ilk su ve mamayı nasıl vereceğiniz konusunda veterinerinize danışın.
• Evinizde başka kedi varsa, ameliyatlı kedinin enfeksiyon kapma riskini azaltmak ve oyun oynamaya çalışıp kendisini zorlamaması için odaları ayırın.
• Kedinizin hareket alanını kısıtlayın, ilk günlerini atlayıp zıplamayacağı bir ortamda geçirmesini sağlayın. Mümkünse ilk günlerde tek bir odada ama gözünüzün önünde olsun.
• Kedinizi gözlemleyin ve dinleyin. Enfeksiyon kapıp kapmadığını, hissettiği acının azalıp azalmadığını inceleyin.
• Kısırlaştırılan bir dişi kedi, ameliyattan yaklaşık üç gün sonra hareketlenecektir. Bir yerlere çıkmaya çalıştığında onu gözlemleyin.

Kısırlaştırılan Dişi Kedi Şişmanlar Mı?

Kısırlaştırılan dişi kedilerin beslenmesine dikkat edilmelidir. Dişi kediler kısırlaştırma operasyonunun hemen sonrasında kilo almaya meyilli hale gelir. Bunun sebebi, iştahı yüzde 20 ila 25 oranında artarken enerji harcama ihtiyacının eş zamanlı olarak yüzde 30 oranında düşmesidir. Dolayısıyla kedinizin diyetinde değişiklik yapmazsanız kilo alması kaçınılmazdır.

Dişi Kediler Kısırlaştırıldıktan Sonra Nasıl Beslenmeli?

Kedinizin ne kadar yediğini ve ne kadar egzersiz yaptığını ayarlayarak kilosunu kontrol altında tutmak sizin elinizdedir. Kısırlaştırılan kedi hâlâ büyüme evresindeyse, porsiyonlarını fazla azaltmamanız doğru olacaktır. 

Ancak yetişkin yaşta kısırlaştırılmış bir kedinin, bu operasyonu geçiren kedilere özel mamalar tüketmesi ve daha fazla hareket etmesi gerekir. Evden dışarıya hiç çıkmayan bir kediye saklanıp oyun oynayabileceği, tırmanabileceği alanlar yaratılmalıdır. Kedinin her istediğinde yemek yemesine izin verilmemelidir.

Kedilerin kilo alması, diyabet ve eklem rahatsızlıklarını beraberinde getirir. Fazla hareket etmeyen ev kedilerinde, hareketsizlik ve vaktinin büyük kısmını yalanmaya ayırıp çok tüy yutmasından dolayı sindirim sorunları ortaya çıkabilir.