Malik Asit Nedir, Kullanım Alanları Nelerdir?

Asit Nedir?

Asit, suyla hidrojen iyonları (H+) üreten hidrojen bileşenidir. Hidrojen iyonları içinde bulunduğu çözeltiyi asidik hale getirir. Asitler, mavi renkli turnusol kağıdını kırmızı renge dönüştürürler. Aside, eski Türkçede hamız denir. Bazı kaynaklar, aside ekşit dendiğini de söyler. 

Gıdaların büyük bölümü içerisinde asit barındırır. Örneğin limonda sitrik asit bulunur. Sirkede ise asetik asit vardır. Farklı asitler, limona, sirkeye, ekşi elmaya ve şerbete çok keskin ve ayırt edilebilir bir tat verirler. Asitler, suda eridikleri zaman, hidrojen iyonları üretirler. Bu madde çözeltilerinin birçoğu, saf katı, sıvı veya gaz olarak bulunsa da, yalnızca suda erdiği zaman asit gibi tepki verir. 

Asitlerin genel özellikleri şunlardır:

• Çözeltiye hidrojen iyonu bırakırlar.

• Bütün asitler hidrojen içerir.

• Tatları genellikle ekşidir.

• Mavi renkteki turnusol kağıdını kırmızı renge çevirirler.

• Asitler, metil oranjın rengini de kırmızı renge çevirirler.

• Bazlarla tepkimeye girince tuz ve su oluşturabilirler. 

• Asitler, ciltte yanıcı bir his uyandırır. 

• Asitlere fenolftalein damlatılınca renk değiştirmezler. 

• Asitlerin pH derecesi 7'den küçüktür.

• Asitler suda çözününce elektrik akımını iletebilirler. 

• Asitlerin bu genel özellikleri haricinde, çeşitlilik gösteren başka özellikleri de vardır. Bu özel nitelikler, anyon içerdiklerinden ve ayrılmamış moleküller nedeniyle meydana gelir. Bazı asitlerin molekülleri, çözeltiye farklı miktarda serbest hidrojen bırakabilir. 

Malik Asit Nedir?

Malik asit, ilk olarak 1785 senesinde, bilim insanı Carl Wilhelm Scheele tarafından elmadan izole edilerek elde edilmiştir. 1787 senesinde ise, kimyager Antoine Lavoisier, bu aside Latince'de elma manasına geldiği için "malik asit" adını vermiştir. Maleik asitle karıştırılmamalıdır.

Malik asit bir çeşit meyve asididir. Birçok meyvede ve sebzede doğal olarak bulunur. Organik bir bileşiktir. Malik asidin yüzlerce yararı vardır. Malik asit, özellikle ekşimsi meyvelerde ve en çok elmada bulunur. Elma dışında, kayısı, muz, kiraz, üzüm, portakal kabuğu, brokoli, armut, erik, havuç, patates, taze fasulye gibi sebze ve meyvelerde de malik asit bulunur. 

Malik asit, ticari anlamda maleik asit ve fumatik asitlerin katalizör varlığında hidrate edilmesiyle sentezlenir. Bu önemli asit, her canlının metabolizmasında yer bulur. 

Malik asit, hayattaki canlı hücrelerin mitokondrilerinde bulunan enerji döngüsü olan Krebs döngüsünün mühim bir basamağıdır. Sahip olduğu özellikleri sayesinde sağlığa da çok faydalıdır. 

Malik Asitin Özellikleri Şöyle Sıralanabilir:

• Hoş ve kalıcı bir aroması vardır.
  
• Ekşimsidir.
  
• Yüksek çözünürlük seviyesi vardır.
  
• Erime noktası düşüktür.
  
• Düşük higroskopik özellik gösterir.
  
• Metal iyonları ile şelat yeteneğine sahiptir.
  
• Harmanlanabilir durumdadır.
  

Malik Asidin Kullanım Alanları

Malik asit ve tuzları (sodyum, potasyum, kalsiyum) genel amaçlı asit düzenleyicilerdir. Düzgün ve mayhoş bir lezzete sahiptirler. Sitrik asitten daha güçlü bir asidik tatları vardır. Sitrik aside göre yüzde 20 daha az malik asit kullanılarak aynı asidik seviyeye ulaşmak söz konusudur. 

Bazı gıdalarda sitrik aside benzer  bir tat bırakırlar. Bazı gıdalarda ise lezzeti daha belirgin hale getirerek doğal lezzet algısı ve etkisi yaratırlar. Bu özellikleri nedeniyle, malik asitler, pek çok endüstri dalında farklı amaçlarla yoğun biçimde kullanılır. Malik asidin kullanım alanları aşağıdaki şekilde sıralanabilir:

• Malik asit, E296 koduyla tanımlanır. Dünyadaki malik asit üretiminin yüzde 70'i yoğurtta katkı maddesi olarak, içeceklerde ise koruyucu olarak kullanılır.

• Malik asidin en yaygın kullanım alanı içinde meyve lezzeti olan gıdalardır. Bunların başlıcaları, karbonatlı ve meyve lezzetli içecek ve şuruplardır.

• Malik asit, elma, üzüm ve diğer meyve sularında da meyve suyunun rengini stabilize etmek için kullanılır. Malik asitin içeceklerdeki kullanımının bir diğer nedeni, kolay çözünmesi, damakta uzun süreli ve kalıcı etkide bir tat bırakması, farklı aromalarla uyumlu olmasıdır. Malik asidin meyve suyu konsantresine katılması, içeceğin doğal lezzetini de artırır. Ayrıca, askorbik asitle sinerjistik etki oluşturur. Böylece, bakır ve demirle stabil kompleks sağlayarak oksidasyonu da önler. 

• Malik asit kabartıcı ürünlerde de kullanılır. Başlıca nedeni yine kolay çözünmesidir. Bu ürünlerde, raf ömrünü artırma ve kalıcı tat verme nitelikleri sebebiyle tercih edilir. 

• Alkolsüz içeceklerin içeriğine de malik asit eklenir. 

• Sert şeker üretiminde, çiklet yapımında, reçel, jöle yapımında ve jelatinli tatlılarda da malik asit kullanılır. Malik asidin şekerin yapısındaki diğer bileşenlerle kolay etkileşim sağlaması, parlaklık ve berraklığı artırıcı etki göstermesi öncelikli tercih sebepleridir.

• Malik asit, konserve ürünlerde ise pH kontrolünü sağladığı için kullanılır. Konserve ürünlerde malik asidin kullanılmasının bir diğer nedeni de esmerleşmesi geciktirmesidir. Domates konservelerinde asitlendirici olarak kullanılır.

• Ekşi hamur üretiminde de malik asitten faydalanılır. 

• Malik asit diyet ürünlerin tatlandırıcı etkisini artırır. Aynı zamanda, damakta kalan tatlı tadın da önüne geçer. 

• Bira ve süt ürünlerinin üzerindeki tortu oluşumunu azalttığı için de malik asit tercih edilir.

• Metal yüzeylerin temizliğinde malik asit güvenli ve sorunsuz şekilde uygulanabilir. Bu nedenle, temizleyici ürünlerin içeriğinde de malik asit kullanılır.

• Malik asit, ilaç, boya ve metal sanayinde de yoğun şekilde kullanılır.
  

Malik Asidin Faydaları

• Hücre metabolizmasında mühim bir rol oynayarak vücudun ATP üretmesine yardım eder. Bu sayede vücudun enerji üretimine büyük katkı sağlamışr olur.

• Malik asit kasların yorulmasını engeller. Fibromiyalji denen kas, tendon ve bağlardaki şiddetli ağrılara enerki kaybı da eşlik eder. Kaslar hızlıc ayorulur ve kas dokuları daha zor çalışır. Malik asit, bu yorgunluğu tersine çevirip kronik yorgunlukla ilişkili semptomları ortadan kaldırır. Kasların performansını artırır.  

• Malik asit, Vücutta biriken bazı metallerin oluşturduğu toksik etkisini azaltır. Bu sayede, karaciğer ve beyinde oluşacak hastalıkların da önüne geçer. Şelat yapıcı olması sayesinde, metalik toksinleri inaktif eder. 

• Malik asit, ağız sağlığını korumaya da yardımcı olur. Ağızda mikropları tutan bir antiseptik gibi davranarak enfeksiyon riskini ciddi biçimde düşürür. Bu sayede ağızda ve etrafında dolaşan bakterilerin sayısını azaltır. Aynı zamanda tükürük üretimini de artırır. Malik asit, pek çok diş macunu ve gargaranın da en meşhur maddesidir.

• Malik asit, cildin sıkı ve pürüssüz görünmesine yardımcı olur. Ciltteki kırışıklıkları ve ince çizgileri soldurarak yaşlanma belirtilerini en aza indirir. Adeta doğal bir peeling görevi görür. Fakat, malik asitin ürtiker, şişme, döküntü gibi yan etkileri de olabilir. Bu nedenle, az miktarda ve bir doktor gözetiminde alınmalıdır. 

• Bağışıklık sistemini güçlendirir.

• Sinir, kas ve kalbin düzgün çalışmasına yardım eder.

• Büyükbaş hayvanlar malik asit tüketirse, işkembelerindeki asit oranı dengelenir ve yem tüketimleri artar.