Makaleler

Enginar Nasıl Pişirilir?

Yazar: Çisem Soylu
Enginar Nasıl Pişirilir?

Karaciğerin en büyük dostu enginar çeşitli garnitürler ve zeytinyağı ile bir araya geldiğinde tadına doyulmaz bir yemek haline geliyor. Ayrıca çanak halindeki görüntüsüyle de sofraların en süslü sunumlarından biri olduğu tartışılmaz bir gerçek.

Enginar papatyagiller ailesinden ortalama 50-150 cm aralığında bir boya ulaşan ve mor-mavi çiçekler açan çok yıllık otsu bir bitkidir. Akdeniz çevresinde ve Güney Avrupa bölgesinde yetişir.

Enginar, enginar çiçeğinin tomurcuğudur. Sebze olarak tükettiğimiz kısmı baş kısmıdır. Çiçek olgunlaşmamışken çiçek tablası yani baş kısmı üzerinde mavi mor tüyler çıkmaya başladığında enginar hasadı yapılır. Çiçek açması beklenirse çok güzel çiçekler açar ancak o süreden sonra enginar olarak tüketilemez.

İlkbaharda çıkar enginar hem leziz hem de bin bir derde deva bir çiçektir. Türkiye genelinde yetiştirilen başlıca iki tür enginar vardır. Bunlardan ilki olan Bayrampaşa enginarı oldukça büyük ve bodur yapılı bir enginardır. Sert yapraklara sahiptir ve konserveye uygundur. Bayrampaşa enginarının sadece göbek kısmı yenir. Bir diğer enginar türü olan sakız enginarı İzmir ve Karaburun taraflarında yetişir. Ufak tefek bir enginar türüdür ve göbek kısmının yanı sıra oldukça etli olan iç yaprakları da yenir.

Taze Enginar Nasıl Anlaşılır?

Eğer taze bir enginar satın almadıysanız yerken sizi oldukça rahatsız edecek kılçıklara hazırlıklı olmalısınız çünkü enginar olgunlaştıkça göbek kısmında kılçıklar oluşmaya başlar. Bunun için satın almadan önce mutlaka kontrol etmeli ve güvendiğiniz bir yerden satın almalısınız.

Taze bir enginarı anlamak için öncelikle enginarı sapından tutarak ters çevirin. Bu şekildeyken yavaşça salladığınızda kafası ileri geri oynuyorsa taze bir enginar demektir ancak sallanmıyorsa taze değildir çünkü fazla olgunlaşan sap kısmı enginarın baş kısmının sallanmasına izin vermez.

Soyulmuş bir enginar alacaksanız dikkatli olmanızda fayda var çünkü soyulan enginarlar kararmaması için limonlu suda dinlendirilir ve bu suyun içerisinde satılır. Güvenilir olmayan bir noktadan aldığınız soyulmuş enginarlar size sofrada kılçık sürprizi yaşatabilir. Ayrıca bu suların daha da kötü bir ihtimali var ki o da içerisindeki maddenin limon değil farklı kimyasallar olması. Bu da sağlığınız açsından kılçıklı bir enginardan daha büyük risk demektir.

Enginar Nasıl Temizlenir ve Nasıl Soyulur?

Eğer Bayrampaşa enginarı aldıysanız yalnızca göbek kısmı yenileceği için soyma işlemini pişirmeden hemen önce yapmanız gerekir. Böylece hem kararmasını engellemiş olursunuz hem de okside olma riski düşer. Enginarı bir kesme tahtasına yan yatırdıktan sonra bıçağınızla üst kısmından sarkan yaprakları kesin. Böylece etrafında yaprakları kalacak ve üstünden göbek kısmı gözükecek. Yanlarda kalan yaprakları temizledikten sonra bıçakla kenarlarını alın ve yaprak kalıntılarından tamamen arındırın.Eğer sakız enginarı kullanacaksanız yapraklarıyla birlikte tüketebilirsiniz. Yalnızca en alt kısmındaki 2 sıra yaprağı koparın. Sapını kesin, bu kısmı çorbalarda ve salatalarda kullanabilirsiniz. Tepe bölgesindeki yaprakların uç kısımlarını da kesin. Bir kaşık ile göbek bölgesindeki tüyleri güzelce temizleyin.

Enginar Nasıl Pişirilir?

Garnitürlü enginar dolması yapacaksanız öncelikle kullanacağınız garnitürler hazır edin. Hazır satılan havuç, bezelye, patates karışımlarını da kullanabilirsiniz bu sebzeleri küp küp doğrayıp haşladıktan sonra kendi garnitürünüzü de yapabilirsiniz. Dilerseniz yalnızca bezelye de kullanabilirsiniz.

Yarım çay bardağı zeytinyağını tencerede ısıttıktan sonra yemeklik doğradığınız soğanları güzelce kavurun. Pembeleşmeye başlayan soğanlara bir çay kaşığı toz şeker ya da bir küp şeker ilave edip kavurmaya devam edin. Ardından garnitür sebzelerinizi ekleyip birkaç kez daha karıştırdıktan sonra ocağı kapatın. Hazırladığınız harcı enginar göbeklerinin içine yerleştirdikten sonra göbekleri tencereye dizin. Enginarların üzerine çıkmayacak kadar suyu tencereye koyup tuzunu ilave edin. Ardından yarım limon sıkıp kısık ateşte pişirin. Pişmesine yakın üzerine zeytinyağı gezdirin. Kıyılmış dereotu ile servis yapın.

Etli enginar dolması yapacaksanız sakız enginarıyla daha lezzetli bir sonuç elde edersiniz. Öncelikle 250 gram kıyma, 1 adet rendelenmiş soğan, kıyılmış maydanoz ve dereotu, 1 avuç ufalanmış ceviz, blenderdan geçirilmiş 3 adet domates, 3 yemek kaşığı pirinç, 3 yemek kaşığı bulgur, karabiber, tuz ve 1 çay bardağı zeytinyağını bir kapta iyice harmanlayın. Daha sonra yukarıda anlatıldığı gibi temizlenen sakız enginarlarının yapraklarını ellerinizle iyice açarak içine harcı doldurun. Enginarları tencereye yerleştirdikten sonra üzerlerini geçmeyecek kadar su ekleyin ve kapağını kapatın. Orta ateşte yaklaşık 45 dakika pişirin.

Enginar Nasıl Haşlanır?

Enginarı haşlayarak salatalarınızda kullanabilirsiniz. Bunun için temizlediğiniz enginarları tencereye alıp limonlu ve tuzlu suda haşlamanız yeterli olacaktır. Yaklaşık 30 dakikada haşlanır. Bu sürenin sonunda dilerseniz şeritler halinde dilerseniz de küp küp doğrayarak kullanabilirsiniz.

Enginar Derin Dondurucuda Nasıl Saklanır?

Enginarı mevsimi olmadığı zamanlarda da tüketmek istiyorsanız bunun yöntemi çok basit. Soyulmuş ve temizlenmiş limon sıkılmış kaynar suda 3-4 dakika haşlanır ve sudan çıkarıldıktan sonra hemen buzlu suya alınarak şoklanır. Buzlu suda soğuyuncaya kadar bekletildikten sonra buzdolabı poşetlerine koyularak derin dondurucuya atılır.

İç malzemesi ne olursa olsun leziz bir enginar yapabilmek için iki püf noktası var; limonlu su ve doğru haşlama.

Eğer soyulmuş enginarlar aldıysanız hiç vakit kaybetmeden onları limonlu suyla buluşturun. Aksi takdirde kararmış enginarları pişirmek zorunda kalabilirsiniz. Bu da sunum aşamasında o temiz ve lezzetli görüntüyü elde etmenize engel olacaktır. Daha detaylı anlatmak gerekirse; enginarlarınızı limonla iyice ovduktan sonra bol tuzlu ve limonlu suyun içinde bekletin.

  • Bol limonla ovup tuzlu limonlu suda beklettiğiniz enginarları kaynayan tuzlu suya koyduktan sonra yaklaşık 30 dakika haşlayın. Haşlanmış enginarlarınızı soğuttuktan sonra içlerini doldurmaya hazır konuma gelecekler.
  • Haşlanmış enginarlarınızın içini garnitür ile doldurduktan sonra üzerlerine zeytinyağı gezdirip dereotuyla süsleyebilirsiniz. Garnitür olarak yalnızca bezelye, bakla kullanabileceğiniz gibi bezelye, havuç ve patates karışımını da kullanabilirsiniz. Bu aşamada garnitürün pişmiş olması yeterli olacaktır.

Enginarları pişirdikten sonra fırınlayacaksanız haşlama süresini daha kısa tutmanız gerekiyor. Yaklaşık 15 dakika haşlamanız yeterli olacaktır.

Beşamel Soslu Tavuklu Enginar

Haşlanan enginarlarınızı tadına doyulmayacak bir yemek haline getirmek için ihtiyacınız olan şeyler bu tarifte saklı.

Malzemeler:

  • 10 adet haşlanmış enginar
  • 500 gram kemiksiz tavuk but.
  • 2 adet soğan
  • Yarım çay bardağı zeytinyağı
  • 2 adet kapya biber
  • 1 çay kaşığı tuz
  • 1 çay kaşığı karabiber
  • 2 yemek kaşığı tereyağı
  • 2 su bardağı süt
  • 4 yemek kaşığı un
  • 1 su bardağı kaşar peyniri rendesi

Yapılışı:

  • Soğanlarınızı küp küp doğrayıp ince kıyılmış sarımsaklarla birlikte yarım çay bardağı zeytinyağında kavurun.
  • Kavrulan soğanlara kuşbaşı doğradığınız tavuk butlarını ekleyip suyunu çekene kadar kavurun.
  • Kapya biberleri küp küp doğrayıp harcın içine ilave ettikten sonra birer çay kaşığı tuz ve karabiber ekleyip altını kapatın.
  • Bir kenarda beşamel sos için 2 yemek kaşığı tereyağını eritip 4 yemek kaşığı unu kokusu çıkana kadar kavurun.
  • Üzerine 2 su bardağı soğuk sütü yavaş yavaş ekleyip koyulaşana kadar sürekli karıştırarak pişirin.
  • Beşamel sosu tepsiye dizdiğiniz enginarların üzerine pay edin.
  • Üzerine tavuklu harcı koyduktan sonra 180 dereceye ısıtılmış fırında enginarların üzeri kızarana kadar pişirin.
  • Enginarların üzerii kızardığında rendelenmiş kaşar peyniri ile süsleyip peynir eridiğinde fırından çıkararak sıcak olarak servis yapın.

Enginarın Faydaları;

Lif oranı yüksek olduğu için sindirim sistemi için oldukça faydalıdır. Sindirim bağırsak hareketlerini düzenler ve sistemini düzene sokar. Kabızlığa iyi gelir.

İdrar söktürücü özelliği vardır. Enginar yapraklarının içerisinde yer alan bileşenler mesaneyi uyarır ve vücuttaki toksinlerin idrar yoluyla dışarıya atılmasını sağlar.

Karaciğer dostudur. Karaciğer yağlanmasını minimuma indirir. Ayrıca kandaki kolesterol düzeyini dengeleyerek kolesterolü süzmekle görevli olan karaciğerin yükünü hafifletir. Safra sağlığı açısından da çok faydalıdır çünkü enginar yaprakları safra akışını düzenleyerek karaciğerin toksinlerden arınmasına yardımcı olur.

Demir bakımından zengin bir sebze olduğu için düzenli tüketildiği takdirde kansızlığa iyi gelir.

Spastik kolon hastalığına karşı iyileştiricidir. Bu hastalık hazımsızlık, tuvalet ihtiyacını görememe, şişlik ve ağrı gibi şikayetlere sebep olur. Bu hastalığa sahip kişilerin enginar ve beraberinde tavsiye edilen sebze ve tahılları ( kepekli pirinç, keten tohumu, kabak çekirdeği, balık, patates ) tüketmesi halinde etkilerinin hafiflediği ve iyileştirici etkisi olduğu söylenmektedir.

Enginarın Zararları

  • Safra taşı olan kişilerin enginar yaprağını tüketmesi safra taşı belirtilerini şiddetlendirebilir. Aynı zamanda safra sıvısının artması safra taşı oluşumuna sebep olacağı için tüketilmesi önerilmez.
  • Papatya, marul, ay çiçeği, karahindiba, devedikeni gibi bitkilere alerjisi olan kişilerin tüketmesi önerilmez.
Enginarın besin değerleri / 100 gram için
  • 47 kalori
  • 0.2 gr yağ
  • 0 kolesterol
  • 94 mg sodyum
  • 370 mg potasyum
  • 11 gr karbonhidrat
  • 5 gr diyet lifi
  • 1 gr şeker
  • 3.3 gr protein
  • 13 IU A vitamini
  • 11.7 mg C vitamini
  • 44 mg kalsiyum
  • 1.3 mg demir
  • 0.1 mg piridoksin
  • 60 mg magnezyum

İlgili Makaleler

Yorumunuzu Paylaşın