Paintball Nedir, Nasıl Oynanır?

Paintball, adrenalin tutkunlarının yeteneklerini kullanarak oynadıkları bir savaş oyundur. Oyundaki mücadele, oyunculara farklı duygular yaşatır.

Paintball, heyecan, eğlence ve strateji içeren oldukça hareketli bir savaş oyunudur. Takım çalışması, koordinasyon, hızlı karar verme, adrenalin, denge ve dayanıklılık gibi birçok durumu içinde barındıran paintball, bireysel veya takım olarak çeşitli kurallar çerçevesinde birbirlerini yenmek üzerine kurulmuş hem oyun hem de spordur. Türkiye’de son 15 yıldır yaygınlaşan ve dünya üzerinde yaklaşık 35 yıldır oynanan paintball, özel ekipmanları, kıyafetleri ve mekânları ile doğa sporu olarak da adlandırılabilir. Arkadaş gruplarının eğlence amacıyla oynayabildiği paintball artık profesyonel bir spor dalı halini aldı. Artık paintball ligleri ve turnuvaları düzenleniyor. Bilgisayar oyunlarının gerçek hayata uyarlanmış hali de diyebiliriz.

Paintballun Tarihi

Paintball, Türkçe kelime anlamı “boya topu” olan bir kelime. İlk boya silahı Amerika’da kesilecek orman ağaçlarını işaretlemek için kullanılmış. Kaliforniya’da bazı ormancıların ağaçları işaretlemek için kullandıkları boya tabancalarını zamanla eğlence aracı haline getirmeleri ve bir girişimcinin de bu durumu değerlendirerek spora döndürmesi şeklinde ortaya çıktığı tahmin ediliyor. Bir başka senaryoda ise Charles Gaines ve Hayes Noel isimli iki arkadaşın aralarında şakalaşmalarıyla ortaya çıktığı şeklindedir. İlk boya tabancası 1972 yılında üretilmiş ve Bob Gunsey adlı bir girişimci tarafından piyasaya sürülmüştür. Paintball, grup oyunu ve sporu olarak 1980’li yıllarda oynanmaya başlamıştır. Bu tarihten sonra paintball kuralları ve ekipmanları geliştirilmiş ve günümüzde ekstrem sporu olarak yer edinmiştir.

Nasıl Oynanır?

Paintball, açık veya kapalı sahalarda oynanabiliyor. Bazı sahalar doğal ortamlarda oluşturulurken, yapay sahalar da imal edilebiliyor. Bazı sahalar, oyunun senaryosu veya stratejisine göre düzenlenebiliyor. Oyunun amacı; mermisi boya kapsülü olan havalı silahları yetenek ve doğru stratejilerle kullanarak rakip takım oyuncularını elemektir. Oyundaki gerçeğe yakın uygulamalar, kabiliyetlerin sınırlarının zorlanması, vurulmamak için gösterilen çaba ve heyecan oyunculara farklı duygular yaşatır. Tek başına bir oyuncunun yeteneği veya stratejileri oyunu kazanmaya yetmez. Takım oyunu olduğu için bütün oyuncuların aynı stratejiyi uygulamak için çaba göstermesi gerekiyor.

Strateji ve savaş oyunu olan paintballda farklı kurallar uygulanabiliyor. Paintball sahalarının durumu ve ekipmanlara göre çeşitli varyasyonlar bulunuyor. Oyunun konsepti ve kuralları oyun başlamadan önce belirlenerek oyunculara bildirilir. Bu kurallara uymayan oyuncular çeşitli cezalar alabilir veya diskalifiye olabilir. Oyundaki ana unsur, boya mermilerinin isabeti ve vuruşlardır. Bazı oyunlarda bütün isabetler ve vuruşlar geçerli sayılırken, bazılarında boya mermisinin tamamen patlaması veya vurulan oyuncu üzerinde belli oranda boya izi bırakması dikkate alınır. Oyunda esas olan temel kural “hiçbir şekilde vurulmadan oyunu tamamlamak” şeklindedir. Vurulan veya elenen oyuncular sahayı terk eder ve karşı takım puan kazanır. Yani vuruş, karşı takımın puan kazanması anlamına gelir. Vurulan oyuncunun tekrar oyuna tekrar katılıp katılamayacağı oyunun kurallarında belirlenir.

Oyunun başlangıcında bir hedef de belirlenir. Bu hedef bir bayrağı kapmak olabilir. Veya oyuncuların tamamının vurulması da hedef olarak seçilebilir. Oyunda bazı senaryolar da uygulanabiliyor. Örneğin bir savaş oyunu veya güncel bazı olaylara ilişkin kurgular ve mizansenler de oyunun hedefi olabiliyor. “Cephane limiti, bir bölgeyi savunma, bir bölgeye saldırma, gizlenmiş bazı nesneleri ele geçirme, rehine kurtarma, başkanı koruma, takım kaptanını vurma veya koruma, son adam ve iki adam girer takım çıkar” gibi hedefler de belirlenebiliyor.

Oyunun başında bir hakem ve takım kaptanları belirlenir. Oyuncular kendilerine ayrılan bölgelerdeki siperlerin veya kalelerin arkasında yerlerini alır. Hakem, kaptanların onayı ile başlama düdüğü ve atışı yaparak oyunu başlatır. Hakem oyunu başlatmadan atış yapılamaz.

Oyun başladığında her oyuncu rakip takımının oyuncularını vurmak için imkân arar veya oluşturur, bazı stratejiler belirler. Takım kaptanı veya oyuncular birbirlerini yönlendirebilir. Merminin direkt isabet ettiği oyuncu elini başının üzerine koyarak oyundan ayrılır. Bir ağaçtan veya herhangi bir yere çarparak seken mermilerin vurduğu oyuncu oyundan çıkmaz, vuruş geçersiz sayılır. Bazı oyunlarda boya kapsülünün patlayarak renk vermesi esas alınırken, bazı durumlarda da kapsül patlamasa bile oyuncuya isabet ettiğinde vurulmuş sayılır. Vurulan oyuncu hakemi uyararak oyundan çıkmak zorundadır. Bu fair-play gereğidir. Bir oyuncu rakip takımdan birini vurduğunu iddia eder ve adı geçen oyuncu vurulduğunu inkâr ederse kontrol edilebilir. Kontrol sırasında ateş kesilir ve diğer oyuncular yerinde bekler. Oyunda silah dışında fiziki temas ve müdahale yapılamaz.

Mermilerin tükenmesi ile oyun bitmez. Bu durumda oyuna mola verilir ve mermiler doldurulur. Mermisi biten oyuncu hakeme bilgi vererek oyundan çıkabilir ve mermisine doldurmasına izin verilir. Bu sırada mermisi biten oyuncuya rakip oyuncuların ateş etmesi yasaktır. Rakip takımın tüm oyuncuları vurulduğunda veya verilen hedefi bir takım gerçekleştirdiğinde oyun sona erer.

Oyunun Süresi ve Puanlama

Oyunun süresi de hedefe ve kurallara göre farklılık gösterebilir. Bazı oyunlar dakikalar içinde sona ererken, bazıları da saatler hatta günler alabilir. Bu süre oyunun kuralları veya senaryoya değişebilir. Genellikle 3 set şeklinde oynanır. Her set 15 dakikadır ve her set arası 5 dakika mola verilir. Bir önceki sette vurulan oyuncular yeni sette en yakınındaki arkadaşının yanında oyuna tekrar girer. Vurulmayan oyuncular da kaldıkları yerlerde oyuna başlar. Yeni set başlarken oyuncular yer değiştiremez. Değiştirenler ceza alır veya oyundan çıkarılır.

Oyundaki puanlama sistemleri de farklılık gösterebilir ve oyun başlamadan belirlenir. Genellikle uygulanan puanlama sistemi şu şekildedir: Vurulan oyuncu -20 puan, Vurulan kaptan -15 puan, Cezalar -3 puan, En az vurulan takım +5 puan, Rakip takımın bayrağını almak +100 puan, Rakip kaleye bayrak asmak +1000 puan.

Paintballdaki Ekipmanlar ve Bazı Kurallar

Paintball, silah kullanılması sebebiyle bazı tehlikeli durumlara yol açabiliyor. Boya mermisi bile olsa tene isabet etmesiyle bazı yaralanmalar yaşanabiliyor. Merminin silahtan çıkış hızı saniyede 100 metredir. Özellikle baş bölgesi için oldukça tehlikeli sonuçlar doğurabilir. Bu sebeple bazı kurallar konulmuştur.

Her şeyden önce koruyucu maske ve gözlük oyunun olmazsa olmazı… Ayrıca paintball şartlarına uygun üretilmiş özel koruyucu kıyafetler veya kamuflaj, paintball silahı, boya kapsülleri veya topları, dirseklik, dizlik, eldivenler gibi ekipmanlar da kullanılır. Senaryolara göre de bazı farklı ekipmanlar ve araçlar da sahada yer alabilir. Oyunun kuralları çerçevesinde tüm oyuncular bu ekipmanları kullanmak zorundadır.

Oyun sahasında kimse maske ve gözlüklerini çıkaramaz. Rakip oyunculara 5 metreden daha fazla yaklaşarak ateş edilemez. Rakip oyuncuya silah temas ettirilemez. Rakibe karşı fiziksel şiddet uygulanamaz, rehin alınamaz. Hakem kararlarına itiraz edilemez. Silahların emniyeti hakemin talimatı ile açılabilir. Silah emniyeti kuralını 2 kez ihlal eden oyuncu oyundan atılır. Güvenlik kurallarını ihlal eden oyuncular hakem kararı ile oyundan çıkarılabilir. Oyuncu geçmiş uygulamalar sebebiyle hak talep edemez.

Paintball, günümüzde asker, polis ve bazı güvenlik görevlilerinin eğitimi amacıyla da kullanılmaktadır. Toplumsal olaylarda da paintball silahı müdahale aracı olabilmektedir. Tarihi olaylar, savaşlar ve karakterler kullanılarak üretilen senaryolar kullanılarak da turnuvalar düzenlenmektedir. Bugüne kadarki en büyük paintball senaryosunun İkinci Dünya Savaşı senaryosu olduğu bilinmektedir.

Paintball ile ilgili bazı istatistikler ise şöyle: Dünya üzerinde 15 milyon civarında kayıtlı profesyonel paintball sporcusu olduğu tahmin edilmektedir. Dünyada 3 bin 800 civarında standartlara uygun paintball sahası bulunmaktadır. Paintball, 15 uluslararası turnuva ve 11 uluslararası ligde oynanmaktadır. Üniversitelerdeki paintball kulüplerinin sayısı da yaklaşık 550’dir. Dünya üzerindeki profesyonel paintball takımının sayısı da 10 bin civarındadır.