Uçuk Nedenleri ve Tedavisi

Uçuk, herpes simplex adı verilen bir virüsün neden olduğu, genellikle ağız, dudak ve burun çevresinde oluşan bir rahatsızlıktır. Dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 80’inin en az bir defa maruz kaldığı uçuk, fiziksel olarak rahatsızlık verebilen, yaşam kalitesini düşürebilen bir hastalıktır. 

Uçuğa sebep olan herpes simplex virüsünün 8 tipi olduğu bilinmektedir. Ama genelde bunlardan 3’ü sıklıkla görülmektedir. Bu tiplerden biri olan HSV 1, ağız burun çevresinde oluşan ve en sık görülen tiptir. Oluştuğu bölgede dökülmeye yol açabilir. HSV 2 tipi ise genetik bölgelerde hastalığa yol açar ve HSV 1 gibi dökülmeler görülür. Genellikle genç yetişkinlerde cinsel bölgelerde olur ve tedavisi 2-3 hafta sürebilir. HSV 3 tipi ise sinirlere yerleşen ve zona hastalığına yol açan tiptir. 

İnsanlar büyük çoğunluğu herpes virüsüne sahiptir. Bir kısmında virüs kendini uçuk olarak gösterse de bazılarında hiç uyanmayabilir. Mevcut virüs stresten, soğuk algınlıklarından, gripten, adet dönemlerinden, enfeksiyonlardan etkilenerek uyanabilir. Virüsü alan hastanın bağışıklık sistemi zayıf ise uçuklar daha uzun süreli ve daha şiddetli ataklarla ortaya çıkabilir.

Uçuk çıkacak bölgede 24 saat öncesinde hafif karıncalanma, kaşınma yanma, sızlama hissedilebilir. Bu belirtileri bölgenin kızarıp içi sıvı dolu minik kabarcıkların oluşumu izler. Bu kabarcıklar günlük bir çok aktvitede, yemek yemek, içmek, konuşmak, gülme gibi, hastaya acı verebilir. Daha sonrasında su dolu kabarcıklar patlayarak çok daha acılı bir dönemin başlamasına sebep olur. Zamanla bu kabarcıklar kurumaya ve kabuk tutmaya başlar. Kabuk döneminde dikkat edilmesi gereken şey, kabuğun kesinlikle yolunmamasıdır, yoksa uçuk büyüyebilir ve daha ağrılı bir hale gelebilir. Kabuk tuttukça uçuk küçülür, bir süre sonra da kabul kendiliğinden atılır. 

Uçuk ilk belirtilerin görüldüğü dönem ve açık yaranın kapandığı dönem arasında bulaşıcıdır. Uçuğa dokunmak yüzde uçukların oluşmasına sebep olabilir. Uçuğa sahip hastanın kullandığı havlu, çatal-kaşık, bardak, yastık kullanılırsa da uçuk bulaşabilir. Küçük çocukların sık öpülmesi sebebiyle 0-5 yaş arası çocuklarda sıklıkla uçuk çıktığı görülür. 

Uçuk rahatsızlığı sırasında yapılmaması gerekenler;

• Uçuğa dokunulmamalıdır, temas olduysa da sonrasında eller iyice yıkanmalıdır.
  
• Uçuk geçiren kişinin gözlerine temastan kaçınması gerekir, kişisel temizlik sırasında dikkat edilmelidir.
  
• Bebekler, çocuklar ve yaşlıları öpmekten kaçınılmalıdır.
  
• Başkalarına ait eşyalar kesinlikle kullanılmamalıdır.
  
• Yaranın kabuğu ellenmemeli, kesinlikle koparılmamalıdır. 
  
• Sebep stres ise, hastalık boyunca mümkün olduğunca stresten uzak durulmalıdır.
  
• Uçuğun bir daha meydana gelmemesi için olabildiğince iyi beslenilmeli, iyi dinlenilmelidir.
  
• Aşırı alkol, sigara tüketiminden uzak durulmalıdır.